طاهره صفرپور - دانش آموخته ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

شعر آیینی کلامی است مخیل، آهنگین و معنوی که به لحاظ محتوایی و مقوله های معنوی، متاثر از منابع اسلامی و باورهای دینی است. ادبیات آیینی بهترین روش ها و دقیق ترین شیوه های صلاح و رستگاری را نشان می دهد چرا که تصویر زیبای انسان های آسمانی است که راه حرکت از خاک تا افلاک را پیموده اند. رسالت ادبیات آیینی توصیف شخصیت و طرح فضایل نبوی، علوی، فاطمی، عاشورایی و دیگر پیشوایان تا آخرین آفتاب پنهان امامت، حضرت مهدی موعود (عج) است؛ به همین جهت از ادبیات آیینی می توان به عنوان یکی از عوامل مهم تربیت و انتقال دهنده ارزش ها بهره گرفت. نگارنده در این مقاله سعی دارد ضمن تعریف مختصری از شعر آیینی و معرفی کوتاه درباره شخصیت علمی بهار، به بررسی انواع شعر های آیینی موجود در دیوان این شاعر گرانقدر بپردازد و سپس به انواع عناصر تصویر ساز شعری در زیبایی شناسی کلام بهار مانند: تشبیه، استعاره، نماد، تلمیح، حس آمیزی و باستان گرایی اشاره کند. روش انجام این تحقیق، کتابخانه ای و در مواردی استفاده از اینترنت، و ابزار گردآوری اطلاعات، فیش است. با توجه به این که قلمرو شعر آیینی و لزوم کاوش عمیق درباره آن گستردگی فراوان دارد؛ مجموعه ای پیش روی مخاطبان قرار داده شده است تا با توکل به خداوند مهربان، زمینه ساز مباحث گسترده شعر آیینی و ایجاد بستری مناسب برای پژوهشگران و علاقمندان در تداوم این حرکت و بیان آموزه ها و نوآوری همه جانبه قرار گیرد.

ادبیات آیینی، ملک الشعرای بهار، عاشورا، عناصر تصویرساز