مریم محمدزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران
اصغر مولائی - استادیار ، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران

بافت های تاریخی به عنوان میراثی ارزشمند و معرف هویت شهر، امروزه با مسائل متعددی مواجه هستند. به دنبال تحولات در زمینه های مختلف و جابجایی جمعیت و فعالیت ها به بخش های مرکزی شهرها این بافت ها با کاهش کیفیت مواجه شدند و به مرور زمان این روند موجب کاهش پویایی بافت های تاریخی شده و محله های با هویت شهری به محله های مسئله دار تبدیل شدند. بی توجهی به زمینه فرهنگی، تاریخی در ساخت وسازهای اخیر یکی از مهمترین مسائل پیش روی این بافته است که هویت شهر را تهدید می نماید. یکی از روشهای مداخله در این بافت ها بازآفرینی می باشد. ازطرفی به دلیل اهمیت هویتی و تاریخی این محلات باید رویکردی را مورد استفاده قرارداد که ضمن توسعه ی یکپارچه، به هویت و فرهنگ موجود زمینه نیز وفادار باشد. زمینه گرایی فرهنگی وجهی از زمینه گرایی است که بر ابعاد فرهنگی بستر تمرکز دارد. در زمینه گرایی فرهنگی، طراح خود را ملزم می داند تا در راهکارهای خود از رهنمودهای موجود که ریشه در فرهنگ منطقه دارند تبعیت کند. در واقع راهکارهای جدید با احترام به سبک معماری و شهرسازی موجود، سبک زندگی، آیینها و سنت های همسایگی و اجتماعی و مذهبی و ...، پوشش، زبان بومی و ... که موجود هست ارائه می شوند. این عوامل به طور مستقیم و غیرمستقیم در طراحی شهری بافت تاثیر می گذارند. از این رو در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام می گیرد به دنبال تبیین زمینه گرایی فرهنگی به عنوان یک رویکرد در بازآفرینی محلات تاریخی هستیم. و در پایان به ارائه پیشنهاداتی در راستای به کارگیری این رویکرد در بازآفرینی محلات تاریخی می پردازیم.

زمینه گرایی فرهنگی، بازآفرینی، محله تاریخی