مرجان هوشمند - پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، مدرس موسسه آموزش عالی خاوران مشهد، ایران
نرجس سادات فاطمی - دکتری شهرسازی، مدرس دانشگاه غیرانتفایی خیام مشهد، ایران
فرشته هاتفی فرجیان - کارشناسی ارشد طراحی شهری، مدرس موسسه آموزش عالی بینالود مشهد، ایران

شکل گیری شهر یا هر مجتمع زیستی (به عنوان مهمترین تغییرات و آثاری که انسان در بر کره ی زمین به وجود می آورد)عمدتا منبعث از عوامل متعددی است که بنیادی ترین آنها جهانبینی و تفکر انسانهایی است که آن را برای زیستن خویش میسازند. شهرها و محیط زندگی مسلمین نیز از این قاعده مستثنی نیست و در فرآیند شکل گیری آنها تفکر و اصولی که اسلامبرای زندگی مسلمین و مشی آنان در زمین تعریف کرده تاثیری بنیادین داشته است. شهر اسلامی مفهومی است کهپژوهشگران متعدد تحقیقات مختلفی درخصوص رسیدن به آن و شناسایی ابعاد و ویژگی های آن انجام داده اند. تاکنوندرخصوص جنبه های مختلف شهر اسلامی مطالعات زیادی صورت گرفته است لکن درخصوص تجلی کالبدی اصول دین(توحید، معاد،عدل، نبوت و امامت) تحقیق جامعی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق پس از شناخت اجمالی ویژگی هایشهر اسلامی و معرفی کامل اصول دین به بررسی تجلی کالبدی این اصول در شهر پرداخته میشود و چگونگی تجلی اصولدین در عناصرشهری مانند مسجد، محله، معابر و ... مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با استفاده از تکنیک ارزیابی چندمعیاره تاپسیس (Topsis) اصول شهر ایرانی اسلامی در سه شهر مذهبی مشهد، تبریز و قم مورد ارزیابی قرار گرفته است.

اصول دین، شهر ، ایرانی اسلامی، عدالت، تاپسیس