آزاده شهابی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه امام جواد (ع)، یزد، ایران

تکیه و حسینیه دو واژهای است که در ادبیات عامه و به مرور زمان به دلیل تغییر در کارکردهایش، برداشت های یکسانیاز آن می شود. با این حال نمی توان و نباید این دو را همانند یکدیگر تصور کرد هر چند در برخی کارکردها وجوه تشابهی بینآنها وجود دارد.با وجود اهمیت زیاد مساجد در سراسر جهان تشیع، حسینیه ها در اجرای مراسم ویژه سوگواری شیعی نظیر سینه زنی،روضه خوانی و ذکر مصایب اهل بیت، نوحه خوانی و وعظ، جایگاهی اختصاصی یافتهاند. این مراکز به ویژه در ماه های محرمو صفر، کانون اصلی مراجعه و پررونق ترین مرکز ارتباط جمعی مناطق شیعه نشین به شمار می روند.در مقابل، برخی معتقدند تفاوت کلی تکیه و حسینیه در این است که در و سط تکیه ها سکویی برای اجرای تعزیه تعبیهشده و برگزاری تعزیه از عصر صفوی به بعد از ویژگی های تکیه ها محسوب می گردیده ا ست؛ اما حسینیه ها به طور خاصمحل سینه زنی و روضه خوانی بوده اند.با این و صف، این وجه تمایز هم، چندان دقیق نیست. بنابراین به نظر می رسد ردپای این واژه ها را می بایست در تاریخایجاد آنها بررسی کرد. یکی از منابع تاریخی موجود که میتواند مورد استفاده قرار گیرد؛ سفرنامه هایی است که توسط مورخانو مستشرقان از اوضاع و احوال زمانهی خودشان تالیف شده است.دراین مقاله ابتدا تعاریف کوتاهی از حسینیه و تکیه ارایه میگردد و پس از آن با بررسی تعدادی از سفرنامه های موجود،در حدوسع نگارنده، وجوه افتراق و تشابهاشان دراین مرجع تاریخی ارزیابی و بررسی می گردد.

حسینیه، تکیه، سفرنامه