مریم رحمتی - دانش آموخته دکتری، گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رضا رادفر - استاد، گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
عباس طلوعی اشلقی - استاد، گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نازنین پیله وری - دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران

امروزه نقش و سهم چشم­گیر حمل و نقل در برنامه های توسعه پایدار انکارناپذیر و قابل تامل است. بسیاری از صاحبنظران معتقدند که هرچه حمل­و­نقل کارآمدتر باشد، توسعه فراگیرتر است. در­مقابل، ناکارآمدی سیستم حمل­و­نقل، عوارض جدی محیطی همانند آلودگی هوا و پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر، طراحی و شبیه­سازی سیستم پویای حمل و نقل عمومی برون­شهری با استفاده از سیستم استنتاج فازی مبتنی بر شبکه عصبی و الگوریتم دیکسترا است.روشانجام اینپژوهش ازنقطهنظرهدف،توسعه ای - کاربردیوازنظراجرایی،تحلیلی - توصیفیاست و از هر دو روش کتابخانه­ای و میدانی برای جمع آوری داده­ها و اطلاعات پژوهش استفاده گردیده­است. درپژوهش حاضر، با بهره گیری از نرم افزار سیمیولینک و با استفاده از توابع متلب، دو مدل شبیه سازی مربوط به سیستم فعلی و سیستم پیشنهادی حمل و نقل عمومی برون­شهری طراحی وبه مدت یک هفته اجرا شدند. با هدف قرابت بیشتر عملکرد شبیه ساز با واقعیت، سیستم استنتاج فازی مبتنی بر شبکهعصبی (ANFIS) برای تخمین ترافیک مسیرها، الگوریتم خوشه بندی فازی c-میانگین(FCM) برای تعیین تعداد مسافرین مراجعه کننده به ترمینال هر شهر و بالاخره الگوریتم دیکسترا (Dijkstera) برای مسیریابی بهینه مسافرین از مبدا به مقصد بکار گرفته شده­است. در ادامه، نتایج حاصل از اجرای دو مدل شبیه­سازی با یکدیگر مقایسه گردیدند. طبق نتایج در سیستم پیشنهادی با مدت زمان درنظر گرفته­شده، میزان استفاده مسافرین از اتوبوس نسبت به تاکسی2/8% افزایش، میزان استفاده از ظرفیت اتوبوس ها 66/12% افزایش و مجموع کرایه های پرداختی توسط مسافرین 17510 تومان کاهش را نشان داد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که سیستم پیشنهادی، سیستم مناسبی جهت بهینه سازی مصرف سوخت، کاهش آلودگی محیط زیست، صرفه جویی در هزینه و زمان و جلب رضایت مسافرین است.

حمل و نقل برون شهری, دیکسترا, سیستم استنتاج فازی مبتنی بر شبکه عصبی, شبیه سازی