علی نعمت اله زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی

رفتار جذبی اغلب فرایندهای جذب ناپیوسته با مدلهای ایزترم غیرخطی، مثل ایزترم ردلیش-پیترسون، رادکه-پرازنیتز، سیپس، کبله-کریگان و دیگر معادلات مشابه بیان می­شود. برای تعیین ضرایب این مدلها می­بایست از روشهای مرسوم بهینه سازی مبتنی بر سعی و خطا استفاده شود که معمولا به لحاظ حساسیت این روش­ها به حدس اولیه­ی انتخاب شده، روشی زمانبر می­باشند. بنابراین در مقاله حاضر برای تعیین پارامترهای مدلهای غیرخطی فرایندهای جذب، روشی مستقیم و بدون نیاز به سعی و خطا ارایه شده است. در این روش، نخست رابطه تفاضلی ایزوترمهای جذب بدست آمده، و سپس پارامتر توانی مدل مورد نظر مستقیما از روی عرض از مبدا این رابطه تعیین می­شود. در ادامه با داشتن پارامتر توانی، سایر ضرایب این ایزترم از روی شیب و عرض از مبدا نمودار خطی تغییرات ظرفیت جذب و غلظت بدست می­آید. به منظور ارزیابی این روش جاذب پلی­سولفونی اصلاح شده با کتکول­آمین برای جذب کروم (VI) ساخته شده و ایزترمهای مختلف بر روی نتایج جذب برازش شدند. در تعیین پارامتر توانی، خطای نسبی این روش در مقایسه با روش سعی و خطا کمتر از یک درصد تعیین شد.

ایزوترم های جذب, فرم دیفرانسیلی, خطی سازی, تعیین مستقیم پارامترها