ارزیابی ثبات و پایایی شاخص‌های مزیت TEI, SAI, Michaly, RSCA, RCA و LQ خرمای ایران

بخش کشاورزی در میان بخشهای اقتصادی ایران جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. ایران از دیرباز یکی از تولیدکنندگان بزرگ خرما می‌باشد. با توجه به جایگاه خرما در صادرات بخش کشاورزی ایران پژوهش حاضر شاخصهای مختلف مزیت خرمای ایران شامل مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، مزیت نسبی آشکار شده متقارن (RSCA)، شاخص میچیلی (Michaely)، شاخصهای مزیت در کارایی فنی (TEI)، مزیت در مقیاس (SAI)، و شاخص ضریب مکان (LQ) را در فاصله سالهای 1961 تا 2005 میلادی محاسبه نموده و ثبات و پایایی این مقادیر را به ترتیب با استفاده از آماره ضریب تغییرات و آزمون دیکی – فولر تعمیم یافته مورد ارزیابی قرار داد. مقادیر شاخص‌های مزیت RCA، RSCA، Michaely، SAI و LQ در اغلب سالهای مورد مطالعه نشان از مزیت نسبی خرمای ایران دارد. از سوی دیگر ایران در هیچ یک از سالهای مورد مطالعه فاقد مزیت در کارایی فنی خرما می‌باشد. بیشترین ثبات شاخصهای RCA، RSCA، Michaely، TEI و LQ بیشترین ثبات را در دوره زمانی 2001 تا 2005 دارا بوده، در حالی که کمترین ثبات SAI در دوره مذکور می‌باشد. نتایج آزمون پایایی نشان داد که در سطح داده‌ها تنها شاخصهای Michaely، SAI و LQ پایا بوده و شاخصهای RCA، RSCA و TEI پس از یک بار تفاضل گیری ایستا می‌شوند.

Keywords:

شاخصهای مزیت , ثبات , پایایی , خرما , ایران