مهران پارسای شهدی - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات گیلان، ایران

مقتضای هر مسئولیتی، وظیفه است و اقتضای وظیفه الزام به پاسخگوئی است به گونه ای که در مسئولیت مدنی، اقدام به فعل و یا ترک فعل مورد نظر قانون، در صورتی که منجر به ایراد ضرر گردد، موجب جبران خسارت است. از جمله وظائف ذاتی دولت ها ارائه و تداوم خدمات عمومی و ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی است، از اینرو صلاحیت های تکلیفی دولت که مترادف با وظیفه در حقوق خصوصی است بواسطه اقتدار در جهت نیل به این اهداف که از جمله بارزترین مفهوم از عمل حاکمیت است در انحصار دولت نهاده شده اما جایگاه نادرست تقصیر در چیدمان ادبی حقوق و کم رنگ شدن ترک فعل در مفهوم تقصیر سبب گردیده تا نه تنها خسارت ناشی از تاخیر و یا عدم انجام وظائف و تعهدات دولت کمتر مورد توجه قرار بگیرد بلکه در زمینه خسارت ناشی از اعمال حاکمیت و ضرورت نیز بواسطه نگرش ایجابی به مفهوم تقصیر با تردید به آن پرداخته شود. در حالیکه ترک فعل در اعمال این گونه صلاحیت های انحصاری همانند هر عمل زیانبار دیگری اگر به زیانی بیانجامد، موجب مسئولیت مدنی دولت خواهد بود. در این پژوهش سعی بر آن شده تا بررسی وظائف و صلاحیت های دولت با توسعه مفهوم و جایگاه تقصیر در مسئولیت مدنی و بدون یاری جستن از نظریه مسئولیت مدنی بدون تقصیر، دایره مسئولیت مدنی دولت را وسیع تر نموده تا امکان حمایت بیشتری از حقوق اشخاص در رابطه با خسارت ناشی از تقصیر دولت ارائه شود.

مسئولیت مدنی، دولت، تقصیر