فرناز سالک جباری - گروه حقوق، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

اخلاق پزشکی از شاخه های اخلاق حرفه ای است و حقوق پزشکی تضمین کننده ی اجرای قواعد آن خواهد بود. ولی حقیقت این است که در عین ارتباط اخلاق پزشکی و حقوق پزشکی، این دو مفهوم یگانه نیستند. قواعد حقوقی، منابع، قلمرو، اهداف و ضمانت اجراهایی دارند که هنگام تبیین رابطه ی اخلاق و حقوق باید به آن توجه داشت. اخلاق، مهم ترین منبع تغذیه ی قواعد حقوقی است ولی تمام آن نیست. حقوق که برقراری نظم و عدالت را در روابط اجتماعی دنبال می کند با مبانی، اصول و روش خود به شناسایی قواعد، وضع و تضمین اجرای آن می پردازد. در تحلیل حقوق پزشکی، برای تنظیم رابطه ی پزشک و بیمار بر مبنای عدالت، باید تعهدات فنی و حرفه ای (اخلاقی) پزشک را شناخت واز اعمال ضمانت اجراهرای آن به گونه ای که موجب فاصله افتادن حقوق از مبانی اخلاقی آن شود احتراز کرد. بی تردید افراط در وضع مسوولیت های مدنی و کیفری پزشک، این جدایی را دامن می زند. همچنان که تفریط در آن موجب بی مبالاتی ارائه کنندگان خدمات حرفه ای می شود. در این مقاله ما ابتدا مفهوم حقوق پزشکی صحبت می کنیم. سپس از منابع حقوق، هدف حقوق، رابطه ی اخلاق و حقوق و به طور طبیعی جایگاه و ارتباط اخلاق پزشکی و حقوق پزشکی سخن می گوییم. سپس به بررسی مابحث حقوقی در اخلاق پزشکی اشاره خواهیم کرد. خواهیم دید که مهم ترین تفاوت اخلاق و حقوق در ضمانت اجراهای آن است. ولی می خواهیم نشان دهیم چگونه این ضمانت اجراها نباید مقررات حقوقی را در مقابرل داوری های اخلاقی قرار دهد. بلکه می تواند به تضمین قواعد آن، البته به منظور تامین اهداف خود بپردازد.

اخلاق پژشکی، حقوق پزشکی، مسئولیت کیفری پزشک، مسئولیت مدنی پزشک