احمد اکبری - استاد اقتصاد کشاورزی دانشکده اقتصاد و دانشگاه سیستان و بلوچستان
مصیب پهلوانی - استادیار دانشکده اقتصاد و دانشگاه سیستان و بلوچستان
علیرضا آهنگ - کارشناس ارشد اقتصاد

خرما از جمله محصولات باغی به شمار می‌رود که به لحاظ اقتصادی دارای اهمیت فراوانی بوده و بخشی از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده است و ایران نیز در تولید این محصول جز کشورهای برتر تولید کننده و صادرکننده جهان می‌باشد. در این مقاله به بررسی مزیت نسبی صادراتی خرما و جایگاه ایران در بین صادرکننده‌گان عمده این محصول و همچنین برای مشخص شدن بازارهای هدف خرمای صادراتی ایران طی سالهای 2006-2002 جدیدترین آمار ارائه شده از مرکز تجارت جهانی در بین تشکلهای منتخب تجاری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که ایران در صادرات خرما از مزیت نسبی برخوردار بوده ولی نسبت به میزان بالای صادراتش از لحاظ وزنی دارای مزیت پایین‌تری از نظر ارزش صادرات نسبت به دیگر رقبای خود بوده به طوریکه از این حیث رتبه هشتم را از بین صادرکننده‌گان عمده خرما به خود اختصاص داده همچنین نتایج بررسی از قیمت خرمای صادراتی ایران نیز طی مدت ده ساله 2006-1997 نشان می‌دهد که ایران در بین نوزده کشور عمده صادرکننده خرما رتبه هجدهم را به خود اختصاص داده است. و نیز در اولویت‌بندی کشورهای هدف از بین تشکل‌های منتخب در گروه کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU) (فرانسه، اسپانیا، انگلستان، ایرلند، ایتالیا، قبرس و المان) در گروه کشورهای عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا موسوم به آسه آن (ASEAN) (اندونزی و مالزی) و در گروه کشورهای عضو اتحادیه همکاریهای منطقه‌ای جنوب آسیا موسوم به سارک (SAARC) 3 (بنگلادش و هند) و در گروه کشورهای مستقل مشترک المنافع موسوم به (CIS) (روسیه، آذربایجان و ارمنستان) و در گروه کشورهای صنعتی موسوم به گروه (G8) (ایتالیا، انگلستان، فرانسه و روسیه) به عنوان بازارهای هدف بالقوه و بالفعل برای صادرات خرمای ایران محسوب می‌شوند.

مزیت نسبی صادراتی، اولویت‌بندی بازارهای هدف، عدم مزیت نسبی (مزیت نسبی وارداتی)، قیمت‌های صادراتی، تشکل‌های تجاری منطقه‌ای