الهام السادات شکوهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران
غلامرضا زهتابیان - استاد گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی دانشگاه تهران
بهنام ریگی لادز - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه زابل

تعیین تبخیر و تعرق در بسیاری از مطالعات از جمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم های آبیاری، شبیهسازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش برآورد نیاز آبی محصولات مختلف زراعی و باغی شهر آباد است. برای تعیین نیاز آبی محصولات ابتدا با استفاده از دادههای هواشناسی در منطقه شامل حداقل و حداکثر دما، درصد رطوبت، سرعت باد و ساعات آفتابی، نیاز آبی گیاه مرجع با استفاده از نرمافزار Cropwat تعیین شده است. سپس با استخراج طول دوره رشد، مراحل مختلف رشد و ضرایب گیاهی مربوط به هر دوره، با استفاده از جداول استاندارد در کشور، با حاصل ضرب ضرایب گیاهی مربوط به هر محصول در تبخیر- تعرق گیاه مرجع، نیاز آبی مربوط به هر محصول برآورد شده است. با بررسی تبخیر-تعرق گیاه مرجع مشاهده میشود که به دلیل آب و هوای گرم شهر آباد˓ در ماه های گرم سال مقدار تبخیر-تعرق گیاه افزایش و در ماههای سرد مقدار آن کاهش یافته است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که متوسط تبخیر-تعرق پتانسیل (نیاز آبی) گیاهان بادنجان، پیاز، تنباکو، خربزه، خیار، خرما، ذرت دانهای، ذرت علوفه ای، سیب زمینی، گندم، گوجهفرنگی، کنجد، یونجه، هندوانه و مرکبات بر حسب میلیمتر در طول دوره رشد به ترتیب برابر 595/61، 401/18، 361/18، 615/90، 223/40، 1335/78، 611/77، 456/91، 328/78، 409/12، 408/29، 560/594، 1414/401، 553/91 و 1014/08 است. با توجه به خشکسالی های پی در پی و کم آبی و بحران آب در اراضی کشاورزی این منطقه به منظور استفاده بهینه از منابع آب باید در نحوه آبیاری محصولات باغی و زراعی این منطقه راهکارهای آبیاری نوین و سازگار با منطقه مورد استفاده قرار گیرد

تبخیر و تعرق، نیاز آبی، شهر آباد، نرم افزار Cropwat، ضرایب گیاهی