علی جعفری طائمه - به ترتیب دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان،ملاثانی، اهواز
موسی رسولی - دانشیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز دانشکده کشاورزی دانشگاه ملایر ، ملایر، همدان
مصطفی رحمتی جنیدآباد - به ترتیب دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان،ملاثانی، اهواز

بادام (Prunus dulcis L.) یکی از مهمترین میوه های خشک دنیا می باشد. اکثر ارقام و ژنوتیپ های بادام حساس به سرما، زود تا متوسط گل، خودناسازگار و برخی دگرناسازگار هستند. از مهمترین اهداف اصلاحی بادام انتخاب ارقام و ژنوتیپ های دیرگل، خودسازگار با خصوصیات خشک میوه و مغز مناسب و همچنین قدرت رشدی و شادابی مطلوب همراه با ویژیگی های رشد رویشی متعادل می باشد. در این تحقیق فراوانی و همچنین همبستگی ساده بین صفات 100 ژنوتیپ بذری بادام با میانگین عمر درختان 30 ساله موجود در کلکسیون مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ملایر با استفاده از 8 خصوصیت مورفولوژیکی رویشی در طی سالهای 1396-1397 مورد ارزیابی قرار گرفت. انتخاب ژنوتیپها به صورت تصادفی و همراه با نصب اتیکت انجام شد. همچنین کد دهی صفات بر اساس توصیفگر بادام پیشنهادی سازمان بین المللی ذخایر توارث گیاهی صورت گرفت. صفات مورفولوژیکی شامل قدرت رشد درخت، عادت رشد، ضخامت شاخه های یکساله،کرکدار بودن شاخه یکساله ،بریدگی حاشیه برگ، رنگ پهنک برگ، وجود یا عدم وجود رنگیزه آنتوسیانین در شاخه های یکساله، میزان رنگیزه های آنتوسیانین در شاخه های یکساله بر اساس توصیفگر بادام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد بیشترین فراوانی عادت رشد درخت با کد شماره1 (کاملاافراشته) و بیشترین فراوانی ضخامت شاخه های یکساله باکد شماره 3نازک مشاهد گردید. همچنین اکثر ژنوتیپ های مورد بررسی فاقد رنگیزه های آنتوسیانینی در شاخه های جوان بودند. از نظر میزان رنگیزه های آنتوسیانین در شاخه های یکساله بیشترین فراوانی کد شماره 3 کم و کمترین فراوانی کد شماره 7 زیاد بود. بیشترین فراوانی میزان رنگ برگ سبز روشن کد شماره 3 و کمترین فراوانی سبز تیره کد شماره 7 به دست آمد. نتایج همبستگی ساده بین صفات مورد بررسی نشان داد که بین برخی از آنها همبستگی مثبت و منفی معنیدار وجود داشت. بین صفت ضخامت شاخه یکساله و قدرت رشدی درخت همبستگی مثبت معنی دار (r= +0/568) در سطح 1 درصد مشاهد شد. از طرفی بین صفت بریدگی حاشیه برگ و رنگ پهنک برگ همبستگی منفی معنی دار (r= -0/240) در سطح 5 درصد به دست آمد.

بادام، صفات مورفولوژیک ، فراوانی صفات، همبستگی ساده، ژنوتیپ برتر.