ارزیابی میزان سیلیمارین در کشت ریشه مویین اکوتیپ های مختلف خارمریمSilybum marianum (L.) Gaertn تحت تاثیر متیل جاسمونات

خارمریم یا ماریتیغال با نام علمی Silybum marianum (L) Gaerten و نام انگلیسی Milk thistle مهمترین عضو دارویی خانواده آستراسه است که حاوی مادهی ارزشمند سیلیمارین است. از آنجاییکه روشهای زراعی سنتی اغلب به زمان زیادی جهت تولید محصول دارند و به علاوه مقدار متابولیت تولید شده تحت تاثیر عوامل محیطی است، کشت درون شیشه ای ریشه های مویین به عنوان یک راهحل جهت تولید متابولیتهای ثانویهی باارزش معرفی شده است. تولید متابولیتهای ثانویه در کشت ریشه های مویین تحت تاثیر تیمارهای مختلف قابل افزایش است. در این مطالعه تنوع در میزان تولید سیلیمارین توسط ریشه مویین پنج اکوتیپ خارمریم منجیل، مشهد، اصفهان، اردبیل و 100 P قبل و بعد از اعمال تیمار متیل جاسمونات 100 میکرومولار به مدت 48 ساعت بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. جهت القا ریشه مویین در انواع ریزنمونه حاصل از اکوتیپها (کوتیلدون، هیپوکوتیل و ریشه)، آگروباکتریوم رایزوژنز سویهی 15834AR، مورد استفاده قرار گرفت. ریزنمونه ریشه به خاطر بیشترین موفقیت در تولید ریشه مویین، برای ادامه مطالعه انتخاب گردید. نتایج نشان داد که اکوتیپهای مورد مطالعه از لحاظ میزان سیلیمارین قبل و بعد از اعمال تیمار متیل جاسمونات، دارای تفاوت و تنوع محسوسی میباشند. همچنین از بین پنج اکوتیپ مورد مطالعه، اکوتیپ منجیل دارای بیشترین میزان سیلیمارین در حالت اعمال تنش و اکوتیپ مشهد دارای بیشترین میزان سیلیمارین در حالت بدون اعمال تنش متیل جاسمونات میباشد. تیمار متیل جاسمونات باعث افزایش میزان سیلیمارین در تمام اکوتیپها نگردید. در مجموع اکوتیپ مشهد بدون اعمال متیل جاسمونات دارای بیشترین میزان سیلیمارین تولیدی بود. رفتار متفاوت اکوتیپها در پاسخ به متیل جاسمونات از پیچیدگی مسیر سنتز سیلیمارین حکایت دارد.

Keywords:

آگروباکتریوم رایزوژنز , متابولیت ثانویه