ارزیابی کارایی توابع انتقالی خاک جونز، کلر و هکنسون، و ریچرت و همکاران برای محاسبه چگالی ظاهری مرجع bd refمناطق مختلف شهرستان ماکو و ارومیه

چگالی ظاهری نسبی (RBD) شاخصی مفید برای بیان کیفیت فیزیکی و درجه فشردگی خاک است.این کمیت بیبعد بوده و برابر نسبت BD طبیعی به چگالی ظاهری مرجع (BDref) یا BD بحرانی برای رشد ریشه (BDcritical) است. به طور معمول BDref از آزمون پروکتور (BDref Proctor) یا تنش محوری 200 kPa در آزمایش فشردگی محصور (BDref 200 kPa) بدست می آید. همچنین توابع انتقالی خاک برای محاسبه BDref ارائه شده است. در این پژوهش کارایی توابع انتقالی خاک رایج برای محاسبه BDref در مقایسه با اندازه گیری های مستقیم آن بررسی شد. برای این منظور از دو لایه ی رویین (5-15 cm) و زیرین (35- 45 cm) در 60 خاک کشاورزی (در مجموع 120 خاک) نمونه های دستخورده و دستنخورده جمعآوری شده و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین شد. از آزمون پروکتور و تنش محوری 200 kPa در آزمایش فشردگی محصور برای اندازه گیری BDref استفاده شد. مقادیر BDref پیش بینی شده توسط روابط ارائه شده توسط جونز، کلر و هکنسون و ریچرت و همکاران با مقادیر اندازه گیری شده مقایسه شده و روابط بین آنها بررسی شد. هرچند رابطه مقادیر BDcritical پیش بینی شده با توابع جونز و مقادیر BDref Proctor اندازه گیریشده درسطح 0/001 معنیدار بود اما روابط خطی آنها ضریب تبیین کوچکی داشت. در میان توابع انتقالی ارائه شده برای تخمین kPa، تنها تابع کلر و هکنسون رابطه معنیداری با مقادیر اندازه گیریشده BDref 200 kPa برقرار کرد. عدم معنیداری روابط خطی یا معنیداری با ضرایب تبیین کوچک توابع رایج موجود با مقادیر اندازه گیریشده نشان داد که این توابع نمیتوانند بهطور رضایت-بخشی مقادیر واقعی BDref اندازهگیریشده در این پژوهش را پیش بینی نمایند

Keywords:

چگالی ظاهری نسبی , درجه فشردگی , آزمون پروکتور , تنش محوری 200 kPa