نقش مؤثر طرح های آبخیزداری و احیای پوشش گیاهی در کاهش خسارات سیلاب شهری (مطالعه موردی استان فارس )

وقوع سیل نه تنها سبب بروز خسارت های فراوان به امکان ، تأسیسات و جان افراد می شود ، بلکه سبب از بین رفتن دو فاکتور بنیادی کشاورزی ، یعنی آب و خاک نیز می شود. به همین سبب مهار و بهره برداری از سیل یکی از سیاست های اصلی آبخیزداری در کشورمی باشد. ماهیت طرح های آبخیزداری به گونه ای است که از یک سو با تأکید بر حفظ و توسعه اراضی منابع طبیعی اثر یکی از عوامل بروز سیل را کاهش می دهد، و از سوی دیگر با سیاست بهره برداری از سیل ، انگیزه بهره برداران را در روش های مهار سیلاب ترغیب می کند.اثر اجرای طرح های آبخیزداری بر کاهش سیلاب در دهه های گذشته آن قدر روشن بود که عموماً با واژه های کیفی مورد ارزیابی قرارمی گرفت. اما در سالهای اخیر به دلیل توجیه سرمایه گذاری در این بخش ضرورت بررسی کمی این مسئله مورد توجه جدی قرار گرفته است. در این مقاله سعی بر این است تا با مطالعه آماری در مناطقی از استان فارس ، نقش اجرای طرح های آبخیزداری در مهار و ذخیره سیلاب در این نواحی بیان شود. مدیریت سیلاب در پنج ناحیه مورد بررسی که آب محدودیت اصلی تولید می باشد،نه تنها خسارت های سیل را به میزان قابل چشمگیری کاهش داده بلکه با جلوگیری از هدر رفتن آب باران بهبود اقتصادی را نیز به همراه داشته است. بنا براین روش های متکی بر دانش بومی می تواند پایه خودکفایی و توسعه پایدار باشد. بنا براین بهینه سازی این روش ها و توسعه منطقی آنها در مناطق مشابه، به ویژه آبخیز های شهری، راهکاری ارزنده برای مدیریت سیلاب به منظور کاهش خسارت های سیل و بهره برداری از آن، درنواحی مختلف آب و هوایی است. نتایج نشان می دهد که با تهیه طرح های جامع آبخیز داری در کلیه زیر حوضه ها به ویژه آبریز شهرهای در معرض سیلاب وبا تخصیص اعتبارات لازم اجرایی می توان علاوه بر کاهش خسارت های سیل به مزارع ، باغات ، تأسیسات و شهرها، از آن برای تغذیه سفره ها و آبیاری سیلابی، استفاده کرد.

Keywords:

آبخیزداری , سیلاب , توسعه , تأسیسات شهری , تغذیه مصنوعی