رضا پیرایش - استادیار حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
علی منصوری - استادیار حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
صابر امجدیان - کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

      در این پژوهش نسبت­های نقدینگی استخراج شده از صورت جریان وجوه نقد به منظور پیش بینی ورشکستگی شرکت­ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از مدل رگرسیون لوجستیک استفاده، و مدلی برای پیش بینی ورشکستگی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه شده است .به منظور طراحی مدل از اطلاعات دو گروه  از شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردید. گروه اول شرکتهای مورد بررسی  متشکل از 40 شرکت غیر ورشکسته بوده و گروه دوم نیز مشابه گروه اول و شامل 40 شرکت ورشکسته  است. به منظور طراحی مدل ریاضی ابتدا از  چهار نسبت مهم  نقدینگی  شامل: جریانهای نقدی بر مجموع داراییها، جریانهای نقدی بر کل بدهیها، جریان­های نقدی بر بدهیهای جاری و جریانهای نقدی بر خالص فروش استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان دهنده رابطه هم خطی شدید  بین نسبتهای جریان­های نقدی بر دارایی­ها و جریانهای نقدی بر فروش است.  از این رو با عنایت به استفاده از رگرسیون لوجستیک گام به گام نسبت جریان­های نقدی بر دارایی­ها حذف،  و مدل نهایی با استفاده از سه متغیر باقی مانده طراحی گردید. نتایج مدل در برخی داده های آزمایش استفاده گردیدکه نشان دهنده اعتبار مدل طراحی شده و نسبتهای انتخاب شده در راستای هدف پژوهش بوده است. هم چنین نتایج آزمون در ارتباط با توانایی پیش بینی مدل نشان دهنده این واقعیت است که مدل می تواند دو سال قبل از وقوع ورشکستگی در شرکتها،پیش بینی صحیحی در خصوص وجود بحران و ورشکستگی ارائه کند. با دوری از زمان وقوع ورشکستگی به دلیل کمرنگ شدن شاخصهای پیش بینی کننده ورشکستگی از توان پیش بینی مدل کاسته می شود.

نسبت های نقدینگی, جریانهای نقدی, ورشکستگی, شرکتها, شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار