بررسی نحوی-معنایی پیرااضافه های زبان کردی(گویش سورانی) بر پایه نحو ذره بنیاد

در نظریه نحو ذره­بنیاد، گره­های پایانی، دارای مولفه­های نحوی-معنایی و کوچکتر از تکواژ و چینش ثابت شاخص-هسته-متمم هستند. این مولفه­ها در یک سلسله ­مراتب جهانی به نام توالی نقش­ها چیده­ می­شوند و از اصل یک ویژگی واژنحوی-یک مولفه-یک هسته پیروی­ می­کنند. در این نظریه، مدخل­ واژگانی شامل یک درختچه نحوی است که چینش مولفه­های آن را نشان ­می­دهد و صورت و آوا را به هم پیوند می­دهد: <اطلاعات واجی، درخت نحوی، اطلاعات مفهومی> . در این نظریه، واژگان پسانحوی است و ­نحو مسئول ساخت همه عناصر زبانی از تکواژ تا جمله است و بازنمون، عملیاتی است که درخت­های ساخته­شده از رهگذر نحو را با درختچه­های ذخیره­شده در درون مدخل­های واژگانی مطابقت ­می­دهد. این نوشتار، ساخت نحوی-معنایی پیرااضافه­های زبان کردی (سورانی) را بررسی­ می­کند. زیرا  بر مبنای اصل بازتاب بیکر، پیچیدگی ساختواژی نشاندهنده پیچیدگی نحوی است و بر عکس. چرا که در شماری از زبان­ها رابطه بین تکواژها و هسته های نحوی/مولفه­های معنایی نماینده آن­ها، یک رابطه یک­به­یک است، در حالی که در ساخت نحوی زیرین همه زبان ها، باید این رابطه وجود داشته ­باشد. بر این اساس، بررسی پیرا­اضافه­های l{...(d)a، l{...{w{، w{/b{...(d)a و  w{/b{...{w{نشان ­داد که این پیرا­اضافه­ها، به ترتیب دارای یک (مکان)، سه (مکان، مبدا و بست)، چهار (مکان، مبدا، مقصد و مسیر) و یک (مکان) مولفه معنایی و به تبع آن همین شمار هسته نحوی در نمودار درختی هستند. همچنین یافته­های پژوهش نشان­ داد این پیرااضافه­ها ساخت پایگانی دارند که شیوه چینش مولفه­های آن­ها را در نمودار درختی نشان ­می­دهد.  

Keywords:

نحو ذره­بنیاد , زبان کردی , پیرا­اضافه , مولفه معنایی , هسته نحوی