عباس جوارشکیان - استادیار گروه فلسفه اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
علی غفارپور - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد واحد بین الملل
علیرضا کهنسال - دانشیار گروه فلسفه اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

صدرالمتالهین از دو منظر هستی شناختی و معرفت شناختی به تفسیر و تبیین فلسفی مفهوم قرآنی تبدل زمین و آسمان پرداخته است. در تفسیر او از آیه 48 سوره مبارکه ابراهیم (ع) به مساله تبدل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر از زوایای گوناگونی نگریسته شده است. در برخی از عبارات او حرکت جوهری علت و منشاء تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر معرفی شده است و در برخی دیگر تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر بر مبنای رجوع و بازگشت همه موجودات به اصل خود بعد از زوال و نابودی صورت طبیعی و وجود عنصری آن ها تفسیر و تبیین شده است. اضافه بر این دو، در تبیین و تفسیری متفاوت، تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر به معنی تبدیل آن ها در چشم انسان کامل از طریق ظهور ملکوت و مثال زمین و آسمان در عالم وسیع خیال معرفی شده است.

ملاصدرا, هستی شناسی, معرفت شناسی, تبدل زمین, حرکت جوهری