علی راد - استادیار دانشگاه تهران
سید علیرضا حسینی - مدیر گروه رجال مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
مرضیه جمالی - کارشناسی ارشد، تفسیر اثری، دانشگاه قرآن و حدیث قم

از مهم ترین ویژگی های حدیث شیعه، مکتوب بودن آن است. احادیث اهل بیت: از زمان صدور به وسیله اصول و کتب شیعیان به سده های بعد منتقل می شد، تا اینکه از سوی مولفان جوامع حدیثی، به ویژه صاحبان کتب اربعه، تدوین و تبویبی منظم یافت و از آن زمان، منابع و مصادر کهن اندک اندک به دست فراموشی سپرده شدند. امروزه نیز با استفاده از روش های گوناگون می توان این مصادر کهن را بازیابی کرد. کتاب التفسیر علی بن ابی حمزه بطائنی با توجه به گزارش های رجالیان تا قرن پنجم وجود و شهرت داشته که به مرور زمان با توجه به حوادث زمانه مفقود و از بین رفته و اکنون اثری از آن باقی نمانده است. در این مقاله کوشش شده با استفاده از روش اسناد شناسی به بیان مصادر بازیابی شده بپردازیم که در مجموع 24 مصدر بازیابی شده است و در نسبت سنجی این متون با اثر مفقود می توان گفت که ماخذ و منبع اولیهاین روایات تفسیری ، کتاب التفسیر علی بن ابی حمزه بطائنی است. 

علی بن ابی حمزه بطائنی, کتاب التفسیر, بازیابی, روش اسنادی