بررسی خشک سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخص های خشک سالی(مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره سو)

خشک سالی به عنوان یک مخاطره طبیعی همواره بخش­هایی از کشور را متاثر نموده است. امروزه با استفاده از تکنیک سنجش ازدور می­توان خشک سالی را از طریق اثراتی که بر روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق­تر و موثرتری برای مدل­سازی خشک سالی دست یافت. هدف از این پژوهش بررسی رابطه خشک سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخص ­های خشک سالی و تکنیک سنجش ازدور در حوزه آبخیز قره سو است. برای این منظور، از تصاویر سنجنده مودیس  (ماهواره Terra، محصول MODO9Q1)، داده­های بارندگی پنج ایستگاه باران­سنجی و داده­های دبی پنج ایستگاه هیدرومتری از سال2000 تا 2015 استفاده گردید. نتایج حاصل از مقایسه خشک سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی بیانگر انطباق هر سه نوع خشک سالی در سال­های 2000، 2001، 2004، 2005، 2007، 2009، 2010، 2011، 2012، 2013، 2014 و 2015 بود. باوجوداینکه مقادیر شاخص SPI و NDVI در سال­های 2002، 2003 و 2008 مثبت بود، اما شاخص SDI وقوع خشک سالی هیدرولوژیکی (مقادیر منفی) را نشان داد. همچنین در سال 2006 علیرغم افزایش بارش اما این سال با خشک سالی کشاورزی و هیدرولوژیکی مواجه بوده است. بنابراین طبق نتایج به دست آمده هم زمانی انواع خشک سالی در تمام سال­ها وجود ندارد. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص NDVI و میانگین شاخص SPI و SDI همبستگی  بالایی به ترتیب  برابر با 0.706 و 0.788 در سطح معنی داری 0.01 وجود دارد. به طورکلی، نتایج شاخص SPI و SDI تا حدود زیادی نتایج شاخص NDVI را تایید می کند.

Keywords:

خشک سالی , شاخص NDVI , سنجنده مودیس , حوزه آبخیز قره سو