محمد رضا عزتی فردوئی - دانشجوی دکتری دانشگاه قم رشته علوم قرآن و حدیث
محمد هادی مفتح - دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه قم

زبان دین از جمله مباحث فلسفه دین و خاستگاه آن، نگاه نقادانه متفکران جهان غرب به متون مقدس است که با راه یافتن به جهان اسلام باعث پیدایش بحث زبان قرآن شد. با توجه به راه یافتن این نگاه نقادانه به جوامع اسلامی و قرآن، بحث از حقیقت زبان قرآن و دیدگاه متفکران اسلامی در این زمینه اهمیت پیدا می­کند. در این مقاله پس از طرح سوالات اساسی زبان قرآن و بررسی مولفه­های آن در آثار مولوی جلال الدین بلخی، مشخص می­شود که زبان قرآن از دیدگاه او زبانی تالیفی، معنادار، معرفت بخش و قاعده­مند است؛ هر چند در برخی از تاویلات معرفت شناسانه خود، رویکردی ساختارشکن دارد. وی مفردات الفاظ قرآن را موضوع برای معانی عامه می­داند؛ از همین رو با استفاده از نظریه روح معنا، به تبیین آیات متشابه قرآن پرداخته و با گسترش این نظریه به دیگر آیات، به توسعه معانی و مصادیق آیات قرآن می­پردازد.  

زبان قرآن, روح معنا, معرفت بخشی, زبان تالیفی, حقیقت و مجاز, زبان نمادین