مریم السادات خلیلی ازاد - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
مهرداد عباسی - استادیار دانشگاه علوم و تحقیقات. گروه علوم قرآن و حدیث

واژگان دخیل قرآن که دو رویکرد پذیرش و عدم پذیرش وجود آن ها در قرآن کریم در میان عالمان مسلمان مطرح بوده، همواره ذهن پژوهشگران را به خود مشغول داشته است. با اینکه برخی نظرات ایشان در تعیین زبان این واژه ها دقیق و مبتنی بر دانش زبان شناسی است، اما به نظرمی‎رسد اظهارنظرهای آنان درباره بعضی از واژه‎ها، فاقد مبنای علمی است. آنان در سده های متقدم که منابع زبان­شناسی متقن در دسترس نداشتند تا زبان واژه های قرآنی را به درستی تعیین نمایند، آن ها را به زبان عربی نسبت می دادند و به گونه ای به عربی دانستن واژگان دخیل و اعلام قرآنی تمایل داشته و برای این واژگان، ریشه عربی می تراشیدند؛ این اندیشمندان حتی اسامی و اعلام پیشا اسلامی که در زبان های قدیمی تر از عربی کاربرد داشته را به عربی نسبت می دادند. در این پژوهش کوشیده شده با ارائه مستنداتی از منابع زبان شناختی، غیرعربی بودن این واژگان و خاستگاه اصلی آن ها مشخص شود. در این راستا تعدادی از این اعلام، انتخاب شده و با عنایت به دیدگاه مفسران سنتی و پژوهشگران نوین و تحلیل های صورت گرفته، تمایل مفسران سنتی به عربی­انگاری برخی از واژگان دخیل قرآن، نشان داده شده است.  

واژه های دخیل, معربات قرآن, عربی­پنداری واژه های دخیل, زبان قرآن