زهرا انتظاری خراسانی - دکتری رفتار حرکتی، دانشگاه شهید بهشتی
علیرضا فارسی - دانشیار رفتار حرکتی، دانشگاه شهید بهشتی
محمد کاظم واعظ موسوی - استاد روانشناسی ورزشی- فیزیولوژی روانی، دانشگاه امام حسین
بهروز عبدلی - دانشیار رفتار حرکتی، دانشگاه شهید بهشتی

هدف از این پژوهش مقایسه اثر بخشی دو نوع الگودهی ماهر و در حال یادگیری بر اکتساب ویژگی های دینامیکی الگوی هماهنگی و دقت مهارت پرتاب آزاد بسکتبال بود. شرکت کننده ها (n=40)پس از اجرای پیش آزمونبه طور تصادفی در یکی از گروه های کنترل، الگوی ماهر، الگوی در حال یادگیری و تمرین بدنی قرار گرفتند و به مدت چهار هفته و هر هفته سه جلسه 50 کوششی به تمرین پرداختند. 24 ساعت پس از پایان دوره تمرین، آزمون یادداری به عمل آمد. حرکات به وسیله دوربین های آنالیز حرکتی ثبت و تحلیل شدند. نمرات زاویه آرنج اجرای هر شرکت کننده با الگوی ماهر مقایسه شد. نتایج تحلیل عاملی مرکب 4 (گروه) × 5 (جلسات تمرین) میانگین نمرات Z فیشر حاصل از همبستگی عملکرد زاویه آرنج افراد در هر گروه با مدل نشان داد که همه گروه ها به جز گروه کنترل طی روز های تمرین بهبود معناداری در عملکرد داشته اند. بین گروه های الگوی ماهر و در حال یادگیری در مراحل اکتساب تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما در آزمون یادداری، گروه الگوی در حال یادگیری بهتر عمل کرد. بررسی نمرات دقت نشان داد که بین دو گروه الگودهی در هیچ یک از مراحل اکتساب و آزمون یادداری تفاوت معناداری وجود نداشت (P=0.07)؛ بنابراین با توجه به یافته های این پژوهش می توان گفت هر دو روش الگودهی برای یادگیری موثرند و ویژگی های دینامیکی نسبت به نمرات دقت، معرف بهتری از اثربخشی یادگیری مشاهده ای هستند.

یادگیری مشاهده ای, کینماتیک حرکت, نوع الگو, هماهنگی حرکت, نتیجه حرکت