علی کاشی - استادیار یادگیری و کنترل حرکتی، پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران، ایران
بهروز قربان زاده - استادیار رفتار حرکتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
زهره شیروانی ها - کارشناسی ارشد آموزش در تربیت بدنی، دانشگاه تهران

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی محیط آموزش فراگیر بر رشد حرکتی، اجتماعی و عاطفی دانش آموزان ابتدایی مبتلا به کم توانی ذهنی در مدارس عادی و استثنائی بود. در این پژوهش، اعضای گروه نمونه 80 کودک با کم توانی ذهنی با میانگین سنی607/1± 725/10 سال و در دامنه سنی هشت تا 14 سال بودند. این دانش آموزان در دسته کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر بودند و در مدارس عادی یا مدارس کودکان استثنائی مشغول به تحصیل بودند.در این پژوهش علی مقایسه ای، برای سنجش رشد مهارت های حرکتی از آزمون تبحر حرکتی برونینکس اوزرتسکی، برای اندازه گیری میزان رشد اجتماعی از مقیاس رشد اجتماعی وایلند و برای سنجش بلوغ عاطفی از مقیاس بلوغ عاطفی بهارگاوا (1991) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رشد حرکتی، اجتماعی و عاطفی در دانش آموزان کم توان ذهنی مدارس ابتدایی عادی به صورت معناداری بهتر از همتایان این دانش آموزان در مدارس استثنائی است (P < 0.05). تحلیل بیشتر نتایج نشان داد که رشد حرکتی درشت خیلی بیشتر از رشد ظریف تحت تاثیر این محیط آموزشی قرار دارد و تاثیر این محیط آموزشی بر خرده مقیاس های رشد حرکتی به ترتیب بر هماهنگی دوسویه، تعادل، هماهنگی اندام فوقانی، قدرت، سرعت دویدن و چابکی و سرعت چالاکی اندام فوقانی است. در رشد اجتماعی، خرده مقیاس های خودیاری عمومی، اجتماعی بودن، خودیاری در خوردن، ارتباط و جابه جایی و حرکت، به ترتیب بیشترین تاثیر را پذیرفته اند و در رشد عاطفی نیز فروپاشی شخصیت، فقدان استقلال، ناسازگاری اجتماعی، بازگشت عاطفی و نبود ثبات عاطفی بیشترین تغییر را دارند. این نتایج به خوبی نشان داد اگر دانش آموزان کم توان ذهنی در مدارس عادی آموزش ببینند، جنبه های مختلف رشد بهتری را تجربه می کنند و از این فواید بهره مند خواهند شد.

آموزش فراگیر, رشد حرکتی, رشد اجتماعی, رشد عاطفی, کم توانی ذهنی