بهروز قربان زاده - استادیار رفتار حرکتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
مریم لطفی - دکتری یادگیری حرکتی، دانشگاه ارومیه

اعتیاد به مواد یکی از مهم­ترین مشکلات و بیماری­های قرن حاضر است که نگرانی وسیعی را در سطح جهان ایجاد کرده است و حل مسئله اعتیاد در جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر ذهن آگاهی و فعالیت بدنی بر ویژگی های رفتاری و پیشگیری از بازگشت زنان معتاد بود. تعداد 60 نفر از معتادان، ازبین کمپ­های ترک اعتیاد شهر تبریز به صورت تصادفی چندمرحله­ای انتخاب شدند. آن­ها در چهار گروه ذهن آگاهی، فعالیت بدنی، ذهن آگاهی و فعالیت بدنی و گروه کنترل، براساس سن و قد قرار گرفتند. برنامه­ ورزش هوازی به صورت 24 جلسه، هر هفته سه جلسه و هر جلسه 60 دقیقه و مداخلات ذهن آگاهی هشت هفته یک جلسه ای و هر جلسه 60 دقیقه انجام  شدند. قبل و بعد از اجرای مداخله، آزمودنی­ها پرسش نامه های تاب­آوری و خودکارآمدی را تکمیل کردند و آزمایش اعتیاد در ابتدا، انتها و دو ماه بعد از مداخلات گرفته شد. در این پژوهش، از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد.  نتایج نشان داد که در گروه ترکیبی ذهن آگاهی و فعالیت بدنی نسبت به گروه­های دیگر، تاب­آوری و خودکارآمدی بهتری وجود دارد و افراد این گروه بازگشت کمتری دارند.  با توجه به نتایج به دست آمده، فعالیت بدنی همراه با مداخلات ذهن آگاهی می­تواند عوامل روان­شناختی معتادان زن را بهبود بخشد و به عنوان یک درمان غیردارویی در دوره ترک کمک کننده باشد.

ذهن آگاهی, فعالیت بدنی, تاب آوری, خودکارآمدی, پیشگیری از بازگشت, زنان معتاد