ابوالقاسم گل خندان - دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان
محمد علیزاده - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه لرستان

یکی از چالش های اساسی در حوز ه سلامت، موضوع تجارت سلامت و پاسخ به این سوال است که آیا آزادسازی تجاری برای بخش سلامت مفید است یا نه بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از داده های پانل استان های ایران طی دوره زمانی 91-1381، به بررسی ارتباط بین آزادسازی تجاری و نرخ مرگ ومیر (به عنوان یک شاخص اساسی از سلامت) پرداخته، و به این منظور، از تحلیل های هم انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی و برآوردگر به روزرسانی مکرر و کاملا تعدیل شده (Cup-FM) استفاده شده، و نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می دهد که آزادسازی تجاری اثر منفی و معناداری بر نرخ مرگ ومیر در استان های کشور داشته است. همچنین، نتایج نشان از آن دارد که تعامل میان آزادسازی تجاری و درآمد سرانه، مثبت و معنادار است و بیانگر این حقیقت که بخشی از اثر کاهنده آزادسازی تجاری بر نرخ مرگ ومیر در استان های ایران، با افزایش درآمد سرانه، کاهش می یابد.

آزادسازی تجاری, نرخ مرگ ومیر, ایران, روش به روزرسانی مکرر و کاملا تعدیل شده (Cup-FM)