محمود احمدپور - دانشجوی دکتری
محمود صبوحی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

در تحقیق حاضر قیمتگذاری آب کشاورزی به عنوان ابزاری برای مدیریت تقاضای آبهای زیرزمینی درمنطقه جم از توابع شهرستان کنگان واقع در جنوب استان بوشهر مطالعه شد. دادههای مورد نیاز برای انجام این تحقیق از طریق مصاحبه حضوری با 50 زارع بطور کاملاً تصادفی جمعآوری شد. ارزیابی اقتصادی تأسیسات آبی نشان داد که قیمت تمام شده هرمترمکعب آب آبیاری برای زارعین، در سیستمهای غرقابی و قطرهای به ترتیب معادل 84/93 و131/63 ریال است. درمقابل با استفاده از برنامهریزی خطی توام با ریسک، قیمت سایهای که ارزش اقتصادی آب را نشان میدهد محاسبه گردید. نتایج نشان داد بسته به پایین یا بالا بودن درجه ریسکپذیری زارعین، بازدهی هر متر مکعب آب اضافی، در بازه بسیارگسترده 93/6 ریال تا 19893 ریال قرار میگیرد. یکی از عوامل اساسی مؤثر بر ریسکپذیری موجودی سرمایه است.بنابراین، با حمایت مالی کشاورزان میتوان ضمن تغییر سیستم آبیاری از غرقابی به تحت فشار سبب تغییر الگوی کشت آنها به نحوی شد که به ازای هر واحد آب اضافی درآمد بیشتری حاصل شود. در غیر این صورت، قیمتگذاری آب و اخذ وجوهی از زارعین منجر به خارج شدن زارعین خردهپا از عرصه تولید و کاهش تولید کل خواهد شد. در مورد زارعینی که ازبنیه مالی قویتری برخورداند و ریسکپذیرتر هستند، نتایج نشان میدهد که قیمتگذاری آب در حدود متعارف بر کاهش مصرف آنها مؤثر نیست

قیمتگذاری آب کشاورزی، آبهای زیرزمینی، برنامهریزی خطی، تابع تقاضای معیاری