تحلیل قیاسی مناظره خسرو و ریدک با درخت آسوریک بر اساس نظریه دیالوگیسم باختین
عنوان مقاله: تحلیل قیاسی مناظره خسرو و ریدک با درخت آسوریک بر اساس نظریه دیالوگیسم باختین
شناسه ملی مقاله: JR_JISUK-15-30_010
منتشر شده در شماره 30 دوره 15 فصل در سال 1395
شناسه ملی مقاله: JR_JISUK-15-30_010
منتشر شده در شماره 30 دوره 15 فصل در سال 1395
مشخصات نویسندگان مقاله:
سید محسن مهدی نیا چوبی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
غلامرضا پیروز - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
رضا ستاری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
خلاصه مقاله:
سید محسن مهدی نیا چوبی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
غلامرضا پیروز - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
رضا ستاری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
بر اساس نظریه دیالوگ باختین، هر سخن در هر زمینهای، خواه ناخواه گفتوشنودی است. این تئوری که در واقع واکنشی ضد فرمالیستی و ضداستالینی بودهاست، توجه خود را به نثر، بهویژه به رمان (در معنای مدرن) معطوف ساختهاست؛ اما با اندکی توسع میتوان این نظریه را در تحلیل متون منظوم فارسی(حکایات، حماسه، مثنویهای عارفانه و عاشقانه)بهکار گرفت. باختین گفتوگو را در مقابل مفهوم تکگویی قرار داد و آن را به انواعی چون: درونی و بیرونی، مستقیم و غیر مستقیم، اسکاز و جدل پنهانی تقسیم کرد. این مقاله، با رهیافتی توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای، به بررسی قیاسی درخت آسوریک، مناظره مفاخرهآمیز بین بز و درخت خرما با مناظره خسرو و ریدک، گفتوگوی بین خسرو دوم با پسری به نام وس پوهر پرداختهاست. هر دو اثر مربوط به ایران قبل از اسلام هستند که بر پایه گفتوگو ساخته شدهاند، ولی نوع دیالوگ، محتوا و شکل آنها با همدیگر تفاوت دارد. در مقاله سعی شده است ضمن معرفی دو اثر، با بیان ویژگیهای هر یک، وجوه تشابه و تمایز آنها از منظر نظریه دیالوگیسم باختیین مورد بررسی قرار گیرد. مهمترین نتایج این جستار این است که هر دو اثر بر اساس مکالمه ساخته شدهاند اما درخت آسوریک، جدل آشکار و خسرو و ریدک، گفتوگو برای آزمون و سنجش است؛ به عبارت دیگر، یکی از طرفین سخن(خسرو) سوال طرح میکند و طرف دیگر سخن(ریدک) بدان پاسخ میدهد تا به اثبات خود و آرمانهای طبقهای که به پدران تعلق دارد، بپردازد. در هر دو اثر، صدا و سخن تحکمآمیز و مطلق جایگاهی ندارد؛ به زبانی دیگر، لحن کلام راوی اثر آمرانه نیست، حتی در جدل بز و درخت خرما، راوی هرگز از این نوع سخن گفتن بهره نمیجوید
کلمات کلیدی: مناظره خسرو و ریدک, درخت آسوریک, دیالوگ, باختین
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/872322/