مژده عرفانی - گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
سید حسین بحرینی - استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران
منوچهر طبیبیان - استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

عدم درک مفهوم پویای منظر، فقدان توجه به رویکرد کل­نگر آن و استفاده از روش های سنتی در مطالعات طرح های توسعه شهری به شکل گیری مناظری در شهرها منجر شده که توانایی پاسخ­ گویی به نیازهای شهروندان را در طول زمان ندارد. بنابراین با توجه به ناکارآمدی و عدم همخوانی شیوه مطالعات طرح های توسعه شهری ایران با تغییرپذیری شهر کنونی، ضروری است، تا نگرشی متناسب با شرایط شهری امروز اتخاذ شود. تفکر نوین شهرسازی منظر با کلی­نگری نسبت به مفهوم منظر و پذیرش عدم قطعیت شهر در حال تحول، عرصه موضوعی جدیدی را در ادبیات جهانی مطرح نموده است. از این­ رو پژوهش حاضر درصدد بهره گیری از این تفکر در راستای ایجاد تغییر نگرشی در شیوه مطالعات طرح های توسعه شهری ایران، به ویژه سند جامع ارتقای کیفی سیما و منظر شهری است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی تطبیقی چارچوب نظری تفکر شهرسازی منظر با نظام شهرسازی معاصر ایران و مطالعه موردی، شرایط کاربرد این تفکر را در ایران معرفی نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که علاوه بر کلی نگری نسبت به مفهوم پویای منظر، تلفیق مفاهیم برنامه ریزی و طراحی از مقیاس کلان به خرد در فرایندی یک­پارچه، پویا و برگشت پذیر، به روز نمودن قوانین و ضوابط مربوط به منظر شهری (به عنوان ابزار قانونی و حقوقی) و ایجاد سازوکارهایی برای ارتقاء جایگاه حقیقی نهادهای محلی و مردمی در روند طراحی و برنامه ریزی محیط شهری، از پیش نیازهای لازم برای کاربردی نمودن این تفکر در نظام شهرسازی ایران است.

منظر, شهرسازی منظر, نظام شهرسازی معاصر ایران, طرح جامع سیما و منظر شهر کرج