سیده اشرف سادات - دانشجوی رشته معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
محمد صادق طاهر طلوع دل - هیات علمی گروه معماری دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

مجموعه­های زیستی، کانونی مناسب برای ظهور تنوع رفتاری هستند. تراز موفقیت در هر فضای زیستی را می­توان از میزان استمرار حضور افراد در آن فضا مورد سنجش قرار داد. از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن­ها رابطه مستقیمی دارد؛ بنابراین پرداختن به این موضوع از اهمیت والایی برخوردار است. با توجه به نظر متخصصین حضور پررنگ انسان­ها در هر مکان بیان­گر حس سرزندگی و نشاط آن فضا به شمار می­رود. بنابراین سه مولفه­ی کالبدی، اجتماعی و زیست­محیطی از عوامل جذب کننده مخاطبین به فضاهای زیستی هستند. روش تحقیق در این مقاله به شیوه فراتحلیل کیفی- کمی و ابزار تحقیق، نمونه­گیری هدفمند با شیوه تحلیل آماری داده­ها بوده است. یافته­های تحقیق نشان داده است با بررسی کیفی و کمی موضوعات مطرح شده، در زمینه حس سرزندگی در فضاهای مسکونی و فراوانی­های متعلقه می­توان؛ به خوبی آسیب­شناسی و زمینه­یابی لازم برای بهبود کیفیت محیط زندگی به دست می­آید. براساس تحلیل نظرات 12 متخصصین مربوطه، سه مولفه کالبدی، مولفه اجتماعی و نیز مولفه زیست محیطی موثرترین مولفه­ها محسوب می­شوند. نتایج کمی این تحقیق نشان داده است که مولفه کالبدی 42/74 %، مولفه­ی اجتماعی 16/18 % و مولفه زیست محیطی نزدیک به 00/7% در تحقق حس سرزندگی موثر بوده­اند. دستاورد نهایی این تحقیق تبیین مدل ارتباطی میان مولفه­های عامل تحقق سرزندگی برای ساکنین فضاهای زیستی است. حیطی موثرترین مولفه ها محسوب می شوند. نتایج کمی این تحقیق نشان داده است که مولفه کالبدی 42/74 %، مولفه ی اجتماعی 61/18 %و مولفه زیست محیطی نزدیک به 00/7% در تحقق حس سرزندگی موثر بوده اند. دستاورد نهایی این تحقیق تبیین مدل ارتباطی میان مولفه های عامل تحقق سرزندگی برای ساکنین فضاهای زیستی است.

حس سرزندگی, فضاهای زیستی, مولفه کالبدی, مولفه اجتماعی, مولفه زیست محیطی