قادر دشتی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
مجید کوپاهی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

یکی از راههای سهل الوصول به منظور افزایش تولید پر وتئین حیوانی در کشور اهمیت دادن به زیربخش دام بویژه صنعت گاوداری می باشد. علیرغم افزایش کمی تعداد گاوداریهای شیری کشور به بیش از 12000 واحد درطی سالیان گذشته بدلایل متعدد ، کیفیت نگهداری و پرورش دام و نهایتاً تکنولوژی مورد استفاده رشد چشمگیری را شاهد نب وده و لذ ا بواسطه بهره وری پایین منابع تولید از بخشی از ظرفیتهای بالقوه کشور بهره گرفته نشده است . در این راستا برای ارزیابی علمی عملکرد صنعت گاوداری کشور با محاسبه بهره وری جزئی و بهره وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکویست- تیل ، رشد آن برای دوره زمانی 83-69 مورد مطالعه قرار گرفت . جهت پی بردن به منابع رشد بهره وری عوامل تولید نسبت به تخمین سیستم توابع هزینه انعطاف پذیر به همراه معادلات سهم هزینه عوامل اقدام شد . نتایج تحقیق نشان داد که شاخص های بهره وری جزئی عوامل تولید نیروی کار و خوراک دام سیر ص عودی و بهره وری نهاده های سرمایه و انرژی سیر نزولی داشته است . با اندازه گیری شاخص ترنکویست – تیل مشخص شد که بهره وری کل عوامل تولید در واحدهای گاوداری تولید کننده شیر در طی سالهای مورد نظر افزایش یافته است . تحلیل های اقتصادسنجی مبتنی بر برآورد سیستم تواب ع هزینه نشان داد که تغییرات تکنولوژی و مقیاس تولید از منابع اصلی تغییر بهره وری کل عوامل تولید در واحدهای گاوداری کشور در دوره زمانی مدنظر بوده است.

بهره وری عوامل تولید ، تابع هزینه ترانسلوگ، شاخص ترنکویست – تیل ، صنعت گاوداری