بهرام صالح صدق پور - عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
محمدصادق طاهرطلوع دل - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
سیده اشرف سادات - دانشجوی دکترا رشته معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

خانه جایگاه زیست و کانون تجمع خانواده و محلی برای بروز روابط و وظایف آنان است. لذا محیط خانه باید چنان باشد که همه نیازهای مختلف خود را در آن تامین، باراحتی و آسایش و آرامش باهم زندگی کنند. هر فضایی که برای خانه احتیاج است، باید به بهترین وجه کمی و کیفی، در خانه پیش بینی شود. امروزه نگاه تشریفاتی را در خانه ها شاهد هستیم این امر نه تنها در زمان ساخت بناها و با هدر دادن منابع، مصالح و انرژی های گوناگون، بلکه در پیش ساخت و هنگام طراحی بناها نیز وجود دارد. این مقاله سعی دارد در مورد ویژگی های کالبدی به منظور ایجاد تواضع و جلوگیری از اسراف در طراحی فضاهای مسکونی که بخش وسیعی از معماری کشور را شکل می دهد تاملی داشته باشیم. در این مطالعه همبستگی از نوع مدل یابی ساختاری است، جامعه آماری متشکل از 200 نفر از دانشجویان رشته معماری به شیوه تصادفی ساده انتخاب و 42 سوال پرسشنامه محقق ساخته مربوط به ویژگی های کالبدی برای رسیدن به تواضع (پرهیز از بیهودگی) در فضاهای مسکونی را پاسخ دهند که دارای روایی و پایایی مناسب بوده است که با استفاده از روش آلفای کرونباخ α-0/683 به دست آمده است. ضمنا در تحلیل داده ها از روش تحلیلی مسیر و رگرسیون و تعیین اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای کالبدی بر عامل تواضع در فضاهای مسکونی مورد بررسی قرار گرفت. مدل به دست آمده و اطلاعات مندرج در جداول مربوط به آن نشانگر اهمیت پنج عامل امنیت و طبیعت و حریم خصوصی و آسایش و آرامش و می باشد. در بین این عوامل، عامل امنیت متغیر مستقل، عامل تواضع در خانه متغیر وابسته، عامل های آسایش و آرامش ، طبیعن و حریم خصوصی جزو متغیرهای میانجی شناسایی شدند. نتایج حاصله نشان داد که متغیرهای؛ طبیعت، حریم خصوصی، آسایش و آرامش به صورت مستقیم و همچنین متغیر امنیت با میانجی گری طبیعت به صورت غیرمستقیم بر روی تواضع در فضاهای مسکونی تاثیر مثبت می گذارد.

مدلیابی ساختاری، متغیرهای کالبدی، تواضع آفرینی، مجموعه مسکونی