فاطمه رستگاری پور
محمود صبوحی صابونی

یکی از ابزارهای مهم توسعه بخش کشاورزی، افزایش درآمد حاصل از فعالیت های این بخش است . فعالیت کشاور زی به دلیل وابستگی به شرایط جوی نامطمئن و عدم حتمیت در بازار ، همواره با ریسک مواجه می باشد . بنابراین استفاده از مدل برنامه ریزی ریسکی در ارائه الگوی کشت برای بهره برداران ضروری به نظر می رسد . در این تحقیق از روش برنامه ریزی ریسکی موتاد و تارگت موتاد و مقا یسه آن ها برای لحاظ نمودن ریسک در برنامه کشاورزان استفاده شد . سپس تلفیقی از برنامه ریزی تارگت موتاد و آرمانی برای سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت . داده های مقطعی مطالعه با استفاده از نمونه گیری سیستماتیک از 100 بهره بردار روستا ی آلماجق از توابع قوچان تکمیل گردید . داده های سری زمانی نیز از آمارنامه های وزارت جهاد کشاورزی جمع آوری شد . نتایج نشان داد بهره بردان کمتر از 15 هکتار محصول چغندر قند و یونجه را به طور محسوسی وارد الگوی کشت خود نمی کنند با اینکه این محصولات بازده ناخالص بیشتری برای آن ها ایجاد می کند. کشاورزان بزرگ مقیاس (دارای بیش از 15 هکتار ) نیز با وارد کردن این محصولات در الگوی کشت خود در درآمدهای مورد انتظار بالا، ریسک زیادی را متحمل می شوند . در قسمت برنامه ریزی تارگت موتاد آرمانی با توجه به هدف حفظ محیط زیست و ایجاد اشتغال کشاورزی در منطقه دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت . در سناریوی اول چغندرقند و یونجه به علت نیاز بالا به کود و آب مصرفی ، سطح زیر کشت بالایی را به خود اختصاص دادند و در سناریوی دوم با هد ف ایجاد اشتغال کشاورزی در منطقه ، سطح زیر کشت گندم آبی، جو آبی و چغندرقند به علت نیاز بالا به نیروی کار افزایش یافت.

الگوی کشت، ریسک، تارگت موتاد آرمانی، قوچان