معصومه خامسی - گروه پژوهش هنر، واحد علی آبادکتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران
غلامرضا حسنی - عضو هیات علمی گروه هنر دانشگاه آزاد اسلامی علی آبادکتول

طبق اندیشه های فمینیستی، زنان در عصر معاصر تغییرات گسترده ای را به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تجربه کرده اند. آگاهی، شکل گیری جنبش های اجتماعی، تقویت حس مطالبه گری و در پی آن اعتراض زنان نسبت به مقام فردوستی در مقابل مردان، سبب ایجاد چالش ها و تغییرات بنیادی در ساختار بیشتر جوامع در حال توسعه شده است. سینما در چارچوب فمینیسم، یکی از ابزارهای آگاهی بخش نقش مهمی در تبیین جایگاه زنان و تغییر نگرش آنها دارد. سینما به عنوان ابزاری منحصر به فرد برای بیان و سامان بخشی مسایل زندگی علاقه رهایی بخش و انتقادی خود را در راستای کشف قواعد اخلاقی ایجاد نموده و بر آنست که از زندگی ابهام زدایی و با انتقاد به زبانی هنری آنها را بازنمایی کند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و براساس تحلیل محتوای فیلم جدایی نادر از سیمین انجام شده است. سکانس های مختلف فیلم اصغر فرهادی نشان داده است که زنان در جامعه ایران دارای محدودیت های اجتماعی زیادی هستند که مانع از ارتقای طبقاتی آن ها به لحاظ شغلی و تحصیلی می شود. عدم اراده و اختیار زنان جهت انتخاب شغل، تبعیت زنان از مردان طبق قانون، عدم حق انتخاب مکان زندگی و نداشتن امنیت در قبال مردان ویژگی های طبقاتی زنان در جامعه ایران بوده است که فرهادی آن را در سکانس های مختلفی به نمایش گذاشته است. مطالعات نشان داده که بازنمایی زن در فیلم اصغر فرهادی همراه با تجلی مقام فرودستی زنان در پایین و حتی بالای جامعه بوده است. نتیجه کلی اینکه جچنین فیلم هایی در سینما می تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی و ترغیب زنان برای مقاومت در برابر محدودیت های اجتماعی داشته باشد.

سینما، زن، ایران، نقش، فیلم