علی عباسیان جهرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ع
ایرج ملک محمدی - دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه ته

در جریان توسعه بخش کشاورزی به دلیل افزایش روز افزون جمعیت و محدودیت منابع، لزوم استفاده بهینه از منابع و ارتقای بهره وری عوامل تولید از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا ترویج و آموزش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین ارکان و پایه های کشاورزی نوین می تواند در بهره وری و ضایعات کشاورزی و در کل بهبود شرایط زندگی کشاورزان نقش موثری داشته باشد. هدف اصلی از این مقاله تعیین نقش ترویج و آموزش کشاورزی در بهره وری و ضایعات کشاورزی است. با توجه به اینکه متاسفانه شاخص های بهره وری خصوصا" در بخش کشاورزی به دلایل مختلف طی سالهای اخیر کاهش یافته لذا بررسی هر چه دقیقتر مسئله بهره وری و ضایعات کشاورزی و توجه جدی و مطالعه و تحقیق درباره بخشهای اثرگذار بر آن نظیر ترویج و آموزش کشاورزی ضروری می نماید. تحقیق حاضر از نوع مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است که به کمک منابع انتشاراتی موجود، مبانی اصلی و چارچوبهای نظری لازم ارائه شده با برداشتها و تحلیلهای کارشناسانه تلفیق و ادغام گردیده است. در ادامه بحث حول شش محور شناسایی وضعیت بهره وری و ضایعات کشاورزی در ایران، نقش ترویج و آموزش کشاورزی در بهره وری، نقش ترویج و آموزش کشاورزی در ضایعات کشاورزی، رابطه ترویج و آموزش کشاورزی، بهره وری و ضایعات کشاورزی، عوامل محدود کننده بهره وری و ضایعات کشاورزی و عوامل بهبود بهره وری و کاهش ضایعات کشاورزی ادامه می یابد و از این مباحث نتیجه گرفته می شود که به صورت کلی وضعیت بهره وری و ضایعات کشاورزی به هیچ عنوان مناسب نبوده و ترویج و آموزش کشاورزی می تواند به صورت کاملا مستقیم و موثر بر افزایش بهره وری و کاهش ضایعات کشاورزی نقش داشته باشد. در انتها نیز با شناختن عوامل محدود کننده و بهبود دهنده بهره وری و ضایعات کشاورزی می توان دریافت که با برنامه ریزی صحیح و توجه به این عوامل می توان گامهای موثری در جهت بهبود وضعیت بهره وری و ضایعات کشاورزی برداشت. در پایان نیز پیشنهاداتی عملی در جهت بهبود وضعیت بهره وری و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی جهت استفاده کارشناسان و مجریان بخش کشاورزی ارائه گردیده است.

ترویج و آموزش کشاورزی، بهره وری، ضایعات کشاورزی