سمانه قاسمیان - دانش آموخته دکتری صنایع غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
محمدعلی سحری - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

فیلتراسیون غشایی علاوه بر مزایایی نظیر هزینه کم عملیاتی، شار بالای محصول و انجام عملیات در دمای ثابت، به دلیل مشکلالاتی مانند گرفتگی سطح غشای از محدودیت های عملیاتی برخوردار است. شدت بالای گرفتگی سطحی غشا منجر به ایجاد پلاریزاسیون غلظتی شده که کاهش تراوایی و گزینش پذیری نسبت به یک جزء خاص را به همراه دارد. در این پژوهش ابتدا فرایند فیلتراسیون آب پنیر توسط غشای پلیمری سلولز استاتی مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس به بررسی گرفتگی سطحی غشا و پرداخته شده است. غشای سلولز استات به روش ترسیب به کمک غوطه وری ساخته شده و ساختار آن به کمک روش عکسبرداری میکروسکوپ الکترونی مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از محاسبات شار عبوری از غشا، مقادیر مقاومت ذاتی غشا و مقاومت گرفتگی بدست آمده و به کمک مدل فیلد بررسی شد. نتایج نشان داد که در بین سازوکارهای مختلف گرفتگی، انسداد کامل حفرات و به دنبال آن انسداد درون حفرات بیشترین نقش را در کاهش شار عبوری داشته اند.

فیلتراسیون غشایی، سلولز استات، گرفتگی غشا، مقاومت غشا