بررسی رابطه بین رشد اجزاء بهره وری و اندازه باغات پسته در شهرستان رفسنجان

بهرهوری کل عوامل تولید، به سه جزء پبشرفت تکنولوژیکی، تغییرات کارایی تکنیکی و تغییرات در صرفه جوییهای مقیاس،تفکیک میشود. در این مقاله ضمن بیان مبانی تئوری بهرهوری و معرفی عوامل موثر بر آن، با استفاده از مدل مرز تولید تصادفی، تغییرات بهرهوری کل عوامل تولید، به اجزاء سه گانه پشگفته، تفکیک شده است. آمار و اطلاعات لازم از طریق روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای و مراجعه به 298 باغدار پسته در چهار منطقه انار، کشکوئیه، نوق و رفسنجان طی دوره سه ساله 87-84 و تکمیل پرسشنامه تهیه شده است. ارتباط اندازه باغ با رشد اجزاء بهرهوری، با استفاده ازرهیافت آنالیز واریانس مورد بررسی قرار گرفته است. طبقه بندی باغها از روش دالینوس انجام شده و بر اساس آن، باغات پسته به سه گروه باغهای کوچک (کمتر از 0/5 هکتار ) متوسط (از 0/5 تا 1/7 هکتار) و بزرگ (بزرگتر از 1/7 هکتار) تقسیم شده است. نتایج نشان میدهد که از بین اجزای سه گانه محاسبه شده برای بهرهوری کل عوامل تولید پسته در شهرستان رفسنجان، تغییرات تکنولوژیکی و تغییرات مقیاس، نسبت به اندازه باغ حساس بودهاند. با توجه به نتایج آزمون حداقل اختلاف معنیدار، بین باغهای کوچک و متوسط و نیز باغهای کوچک و بزرگ، اختلاف معنیدار آماری وجود دارد و بین باغ های متوسط و بزرگ، اختلاف معنی دار آماری وجود ندارد به طوریکه افزایش اندازه باغ موجب تاثیر همجهت بر تغییرات تکنولوژیکی و رشد بهروری میشود که این ارتباط به شکل صعودی کاهنده است. با توجه به نتایج پیشنهاد میشود سیاست یکپارچه سازی اراضی جهت دست یابی به بهرهوری بالاتر مورد توجه قرار گیرد. همچنین با توجه به اینکه رشد بهرهوری کل عوامل، بیشتر از پیشرفتهای تکنولوژیکی نشات میگیرد، پیشنهاد میشود که شرایط لازم جهت پیشرفتهای تکنولوژیکی فراهم شود. که از آن جمله میتوان به ایجاد کلاسهای ترویجی همراه با مشارکت کشاورزان و همچنین انتشار نشریههای ترویجی اشاره کرد.

Keywords:

بهرهوری کل عوامل تولید , پسته , اندازه باغ , رفسنجان