محسن ساربان زاده - دانشجوی دانش آموخته کارشناسی ارشد زیست فناوری مواد غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
فراز آرش راد - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
سامان یزدان ستا - استادیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

بیوسورفاکتانت ها امولسیفایر تولیدشده بر روی سطوح زنده، اغلب سطوح سلول میکروبی یا ترشحات خارج سلولی هستند. این ترکیبات موجب کاهش کشش سطحی و بین سطحی مولکول های مجاور در امولسیون ها شده و در حقیقت نقش امولسیفایر را بازی می کنند. بیوسورفکتانت ها به دلیل دارا بودن ویژگی های خاصی از قبیل فعالیت سطحی بالا، غلظت بحرانی میسل پایین، دامنه تحمل تغییرات دما، pH و ..از یک طرف و از طرف دیگر سمیت پایین، سازگاری زیست محیطی و خواص ضد میکروبی جایگزین مناسبی برای سورفکتانت های سنتزی می باشند. این عوامل منجر شده اند که تقاضا برای بیوسورفاکتانت ها روز به روز افزایش یابد . لذا در این تحقیق بر آن شدیم که توانایی تولید بیوسورفکتانت توسط لاکتوباسیلوس پلانتاروم را در محیط کشت سنتیک. بدین منظور ابتدا سوش مزبور را در محیط کشت MRS Broth کشت داده و پس از حصول اطمینان از سنتز بیوسورفکتانت، میزان تولید آن در شرایط محیطی متفاوت یعنی چهار سطح دما (25 ، 30 ، 37 و 45 درجه سانتیگراد)، سه سطح pHو (3 و 5 و 7) و سه غلظت نمک (0 ، 2 و 4 درصد) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیوسورفکتانت تولید شده توسط لاکتوباسیلوس پلانتاروم، هم از لحاظ مقدار و هم از لحاظ توانایی در کاهش کشش سطحی دارای ویژگی های قابل قبولی بوده و می توان از آن به عنوان یک امولسیفایر طبیعی در صنایع غذایی استفاده کرد، همچنین مشخص شد که بالاترین میزان تولید بیوسورفکتانت مربوط به لاکتوباسیلوس پلانتاروم در دمای 30 درجه سانتیگراد، 3 = pH و غلظت نمک 0 درصد می باشد.

بیوسورفکتانت، امولسیفایر میکروبی، عوامل فعال سطحی، لاکتوباسیلوس پلانتاروم