دینا شهرام پور - دانشجوی دکتری علوم و صنایع غذایی- گرایش میکروبیولوژی موادغذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مرتضی خمیری - دانشیار و عضو هئیت علمی گروه علوم و صنایع غذایی، میکروبیولوژی موادغذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محبوبه کشیری - دانشیار و عضو هئیت علمی گروه علوم و صنایع غذایی، تکنولوژی موادغذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد علی رضوی - دانشیار و عضو هئیت علمی گروه علوم و صنایع غذایی، مهندسی موادغذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

هدف از این مطالعه ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی 10 سویه ی مختلف لاکتوباسیلوس پلانتاریم جدا شده از چند منشاء غذایی مختلف (زیتون تخمیری، خمیر ترش، پنیرکوزه و شیر شتر) بود. بدین منظور فعالیت ضدباکتریایی سوسپانسیون کشت فعال و پالیده کشت فاقد سلول هریک از سویه ها علیه چهار باکتری بیماریزای شاخص شامل: Escherichia coli ، listeria monocytogenes ، Staphylococcus aureus و Salmonella Enteritidis در روش نفوذ در چاهک و همچنین فعالیت ضدکپکی علیه دو کپک عامل فساد موادغذایی شامل Aspergillus flavus و niger Aspergillus در روش لکه گذاری بر روی آگار مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین ماهیت ترکیبات ضدمیکروبی پالیده کشت سویه های لاکتوباسیلوس پلانتاریم نیز از تیمارهای مختلف حرارتی و آنزیمی و خنثی سازی با سود استفاده شد. نتایج نشان داد که همه سویه ها فعالیت ضدمیکروبی خوبی علیه میکروارگانیسم های شاخص مورد مطالعه نشان دادند و میزان فعالیت بسته به نوع سویه متفاوت بود. همچنین تفاوت معناداری بین فعالیت ضدمیکروبی سوسپانسیون کشت فعال و پالیده کشت فاقد سلول در روش چاهک دیده نشد و بیشترین هاله بازداری علیه باکتری (E.coli (0.57±13.67 مشاهده شد. بیشترین فعالیت ضدکپکی مشاهده شده نیز به سویه های جدا شده از خمیر ترش اختصاص داشت. تیمار حرارتی پالیده کشت فاقد سلول هیچ گونه تاثیری در کاهش و یا افزایش خاصیت ضدمیکروبی اکثر سویه ها نداشت در حالیکه خنثی سازی با سود خاصیت ضد میکروبی را به صفر رساند. همچنین به جز چهار سویه فعالیت ضدمیکروبی پالیده کشت فاقد سلول تحت تاثیر تیمار پروتئیناز K قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که سویه های بومی لاکتوباسیلوس پلانتاریم و ترکیبات ضدمیکروبی تولیدی آنها پتانسیل خوبی جهت استفاده به عنوان نگهدارنده طبیعی در مواد غذایی را دارند.

لاکتوباسیلوس پلانتارم ، باکتری های شاخص بیماری زا، کپک های عامل فساد، فعالیت ضدمیکروبی