ابراهیم عبدی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اردبیل
مسعود تبادلی - کارشناس ارشد معاونت بازرگانی خارجی سازمان بازرگانی ان اردبیل

با توجه به سهم بالای 80 درصدی محصول سیب زمینی از صادرات محصولات کشاورزی استان اردبیل، تحقیق حاضر به اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی محصول سیب زمینی استان می پردازد . در این تحقیق چهار کشور آذربایجان، عراق، قرقیزستان و گرجستان که بازارها ی اصلی صادرات محصول سیب زمینی استان می باشند ، تحت معیارهایی همچون میزان تعرفه و عوارض گمرکی دریافتی توسط کشور هدف، میزان رقابت با کشورهای رقیب در کشور هدف، میزان راحتی برقراری ارتباط زبانی، هزینه حمل و نقل، وجود فساد در بدنه اداری و انتظامی کشور هدف، اطمین ان به تجار کشور هدف، اعمال محدودیتهای مقداری از طرف کشور هدف در مقابل کالاهای صادره از کشور مورد ارزیابی قرار گرفته اند . در تحقیق حاضر با انجام تعدیلاتی از روش پیشنهادی ونگ و الحاق ( 2007 ) استفاده گردیده است . این روش علاوه بر دقت بالای ارزیابی امکان ارزیابی گزینه ها بر اساس معیارهای بیان شده به صورت زبانی و کمی را فراهم می سازد. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه و توزیع بین صادرکنندگان محصول سیب زمینی استان که اطلاع کاملی از وضعیت کشورهای مورد مطالعه داشته اند تهیه گردید . نتایج تحقیق نشان می دهد که از نظر صادرکنندگان استان ، معیار هزینه حمل و نقل دارای بالاترین اولویت در صادرات به کشورهای هدف بوده و بعد از آن به ترتیب معیارهای میزان راحتی برقراری ارتباط زبانی، میزان تعرفه و عوارض گمرکی دریافتی توسط کشور هدف، اعمال محدودیتهای مقداری از طرف ک شور هدف در مقابل کالاهای صادره از کشور، وجود فساد در بدنه اداری و انتظامی کشور هدف، میزان رقابت با کشورهای رقیب در کشور هدف و اطمینان به تجار کشور هدف در رتبه های بعدی قرار گرفته اند . همچنین بر اساس معیارهای ارزیابی ، کشور آذربایجان به عنوان مناسب ترین باز ار هدف انتخاب گردیده و بعد از آن به ترتیب کشورهای عراق، گرجستان و قرقیزستان در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

اولویت بندی، بازارهای هدف، تصمیم گیری چند معیاره فازی، سیب زمینی