رضا جعفری هرندی - دانشیار

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مولفه های تفکر ادوارد دوبونو انجام شد . روش: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96- 1395 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر گردید و کل جامعه آماری (شش کتاب) به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش بیان گر آن بود که کتاب های علوم تجربی 499 مرتبه به مولفه های تفکر، توجه کرده اند که توزیع آن در مولفه های آمار و ارقام و واقعیت ها؛ احساسات، عواطف و حس ششم؛ قضاوت منفی و تظاهر به مخالفت؛ روشنایی و خوش بینی و برخورد سازنده و مثبت؛ تفکر خلاق، ایجاد انگیزه و حرکت؛ کنترل، خونسردی و رهبری به ترتیب 174، 81، 53، 36، 85، 70 فراوانی بوده است. نتیجه گیری: در بین پایه های تحصیلی شش گانه، پایه اول با میزان بار اطلاعاتی 946/0 و ضریب اهمیت 175/0 بیشترین توجه را به مولفه های تفکر و پایه پنجم با میزان بار اطلاعاتی 849/0 و ضریب اهمیت 157/0 کمترین توجه را به مولفه های تفکر به خود اختصاص داده بودند.

تفکر, ادوارد دوبونو, کتاب های علوم دوره ابتدایی, تحلیل محتوا