ناهید پورفریدونی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
علیرضا شکیبایی - دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
سیدعبدالمجید جلائی اسفندآبادی - استاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

امروزه حمل و نقل هوایی و حمل و نقل ریلی دو صنعت مهم در دنیا محسوب می­شوند چرا که در مباحث اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جوامع اثر دارند و موجب ارتباط شهرها با یکدیگر و در فضای بزرگتر منجر به ارتباط کشورها با یکدیگر می­شوند. به عبارت دیگر منجر به رشد جامعه در همه­ی زمینه­های اقتصادی­، فرهنگی و اجتماعی می­شوند و بر صنعت گردشگری اثرات گاهی منفی و گاهی مثبت دارند. گردشگری نیز موجب به حرکت افتادن چرخ­های اقتصادی و استفاده بهتر از منابع می­شود. در این پژوهش، نمونه­ای از استان­های کشور ایران را در دوره­ی زمانی 1394-1389 مورد بررسی قرار داده­ایم.روش تحقیق از دو روش علیت گرنجر و داده­های تابلویی است. نتایج نشان می­دهد که رابطه بین حمل و نقل هوایی، حمل ونقل ریلی و گردشگری یک رابطه یک طرفه است و به دلیل اولویت نداشتن گردشگری در برنامه­های توسعه و نبود زیرساخت­های مناسب حمل و نقل هوایی و ریلی بر خلاف انتظار ارتباط مستقیم، نتایج ارتباط غیرمستقیم را نشان می­دهد. همچنین برای سنجش بهره­وری بخش حمل و نقل هوایی و ریلی استان­های منتخب، از نسبت ستانده به نهاده استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده از طریق محاسبه میانگین هر استان در طی دوره 1394-1389، در نسبت تولید ناخالص به میزان مسافر جابه­جا شده ریلی استان تهران بیشترین میزان در تولید ناخالص داخلی را دارد. در نسبت تولید ناخالص به میزان بار حمل شده ریلی استان تهران با بیشترین میزان در تولید ناخالص داخلی را دارد. در نسبت تولید ناخالص به میزان مسافر جابجا شده هوایی استان تهران بیشترین میزان در تولید ناخالص داخلی را دارد و در نسبت تولید ناخالص به میزان بار حمل شده هوایی استان مرکزی بیشترین میزان در تولید ناخالص داخلی را دارا می­باشد.    

حمل و نقل ریلی, حمل و نقل هوایی, صنعت گردشگری