الهه حجازی - دانشیار رشته روان شناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
نرگس باباخانی - استادیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران / عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان
سیده نگین سادات احمدی - کارشناس ارشد علوم تربیتی- مطالعات برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران

هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر پرخاشگری و رفتارهای تکانشی در میان دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستان های منطقه 7 شهرستان کرج بود. روش پژوهش از نوع آزمایشی، طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری (سری زمانی) با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستان های دخترانه منطقه 7 شهرستان کرج که در سال 1393 مشغول تحصیل بودند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی مرحله ای است. در ابتدا به اداره آموزش وپرورش مراجعه شد و پس ازآن از میان مناطق 12 گانه شهرستان کرج، یک منطقه (منطقه 7) به صورت تصادفی معرفی شد. سپس از میان مدارس این منطقه دو دبیرستان به صورت تصادفی معرفی گردید. در هر یک از مدارس به دانش آموزان پایه سوم پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) داده شد و سپس 30 نفر از افرادی که بالاترین میزان سطح پرخاشگری و رفتارهای تکانشی را کسب کرده بودند به شکل تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شرکت کنندگان در پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با یک بخش از پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) که عامل پرخاشگری و رفتارهای تکانشی را می سنجد آزمون شدند. پایایی این بخش پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 87/0 برآورد شد. مداخله آزمایشی (آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی) بر روی گروه آزمایش به مدت 7 جلسه، 2 ساعته اجرا شد. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس آزمون و آزمون پیگیری (یک ماه پس از اجرای پس آزمون) به عمل آمد. به منظور تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل اندازه گیری مکرر نشان داد، آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر پرخاشگری و رفتارهای تکانشی دانش آموزان تاثیر مثبت و معنادار و پایداری داشته است (05/0> P).

رفتارهای تکانش گری, پرخاشگری, مهارت های ارتباطی بین فردی