ابراهیم جوانمرد فرخانی - استادیار گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گنبدکاووس
علی نوری - مربی گروه معارف اسلامی، دانشگاه گنبدکاووس.

پرسش از آزادی و تفسیر آن همواره در طول تاریخ موضوع تامل اندیشمندان و متفکران بوده است. اندیشه ملحدانه رهایی از قیود دینی را معنای آزادی می داند؛ اما تفکر موحدانه صیانت از حدود دینی را آزادی می نامد. این مساله از آن جهت اهمیت پیدا می کند که تفاوت در برداشت معنای آزادی موجب شده تا برخی از متفکران غربی سوء استفاده های ابزاری از حق آزادی را اقدامی در چارچوب آزادی عقیده و بیان بدانند. در این میان، آیت­الله جوادی آملی سلسله معیارهایی را برای آزادی مشخص می­کند و بحث از سازگاری و ناسازگاری آزادی با مولفه های اسلامی را تبیین می نماید. به همین جهت، نگارندگان بحث یاد شده را از دیدگاه آیت الله جوادی آملی بررسى نموده اند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی ابعاد ارزشی، تبیینی و هنجاری حق آزادی عقیده و بیان در ساختار نظام های معرفتی مختلف است. روش تحقیق مقاله حاضر تحلیلی توصیفی است. اطلاعات تحقیق نیز به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که آزادی در دستگاه فلسفی این حکیم متاله یکی از اوصاف نفسانی است که به لحاظ تشکیکی بودن آن هیچ گاه نمی تواند مطلق و نامحدود باشد. از این منظر، آزادی حقیقی زمانی واقعیت می یابد که بر مبنای عقل و نقل باشد.

آزادی, عقیده, بیان, غرب, جوادی آملی