مصطفی فضائلی - دانشیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم
فاطمه السادات حق شناس - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم.

در دهه­های اخیر آموزش حقوق بشر به عنوان عامل مهم توسعه فرهنگ حقوق بشر در جهان، همواره دغدغه اصلی فعالان حقوق بشری و نهادهای بین المللی بوده است. در این زمینه، تلاش­های زیادی صورت گرفته و از جمله مهم­ترین آن­ها اعلامیه سازمان ملل متحد در رابطه با آموزش و کارآموزی حقوق بشر است که طی قطعنامه 137/66 مورخ 19 دسامبر 2011 مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. با این حال، آموزش حقوق بشر هنوز نتوانسته به طور مطلوب ارتقا یافته و به اهدافش دست­یابد که به نظر می­رسد فقدان شیوه آموزشی مناسب از مهمترین دلایل این ناکامی باشد. علاوه بر این، آموزش حقوق بشر در جوامع مسلمان با چالش مضاعف تقابل گفتمان دین و حقوق بشر دست به گریبان است. از این­رو نوشتار حاضر سعی دارد ضمن تبیین کلینیک­های حقوقی دانشگاهی، مزایای شیوه آموزش کلینیکی حقوق بشر را توضیح داده و با ارایه این شیوه آموزشی در بستر کلینیک­های حقوقی مسجد محور، در جهت رفع معضلات کلینیک­های حقوقی دانشگاهی گام بر دارد و نشان دهد چگونه کلینیک­های حقوقی مسجد محور می توانند از یک­سو مطابق اسناد بین المللی موجود شیوه آموزشی کم هزینه، بومی، مشارکتی، تعاملی و پایدار برای آموزش حقوق بشر در جوامع مسلمان ارایه کنند و از سوی دیگر از تقابل گفتمان دین و حقوق بشر بکاهند.

حقوق بشر, کلینیک های حقوقی دانشگاهی, آموزش حقوق بشر, کلینیک های حقوقی مسجد محور