جایگاه حقوقی محیط زیست در بینش امانت مدار اسلام و نگرش تمامیت خواه غرب

دیدگاه سلطه گری و چیرگی بر طبیعت با وقوع رنسانس جان گرفته و مورد اهتمام بسیاری از روشنفکران غربی قرار گرفت. نگاه تمامیت خواهانه ای که محور آن بر حذف خداوند از صحنه ی طبیعت و تکیه بر انسان محوری استوار بود. اندیشه ی رم که مظهر آن ارسطو بود با رسوخ در مجامع دینی مسیحی و یهودی آن ها را تحت تاثیر خود قرار داد تا جایی که دانشمندانی چون ام وایت به این نتیجه رسیدند که سرمنشا تخریب محیط زیست اندیشه های دینی است. این اندیشه ی القائی در حالی مطرح شد که بسیاری از پیروان آیین یهود و مسیح که از مکتب فکری کلیسایی یونانی - هلنیستی تبعیت می کردند با برداشت انسان محورانه و چیره جویانه نسبت به طبیعت مخالف بودند. در مقابل اندیشه ی ناب اسلامی که از قرآن و وحی سرچشمه می گرفت، از ابتدا نسبت به طبیعت نگاه احترام آمیز داشته و با اعتقاد به خدا محوری در طبیعت، همواره محیط زیست را به عنوان امانت نزد بندگان تلقی نموده و امر به استفاده ی صحیح از مواهب طبیعی می نماید و تعلق محیط زیست به همه ی اعصار و نسل ها را یادآور و از هر گونه تخریب و ویران گری ناشی از سودجویی و انسان محوری نسبت به طبیعت منع می نماید. 

Keywords:

محیط زیست , حق بر محیط زیست , مبانی حقوق زیستی , بینش خدا محوری , رویکرد تمامیت خواهی