امید قادرزاده - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان و پژوهشگر پژوهشکده کردستان شناسی (نویسنده مسئول).
کاوه شبان - کارشناس ارشد گروه جامعه شناسی دانشگاه کردستان،سنندج، ایران

چکیده مقوله­ شهروندی پیوند ذاتی با سیاست دموکراتیک دارد و از شاخص های بنیادین ادغام اجتماعی در جوامع چند فرهنگی به­شمار می­رود. بررسی حاضر با هدف واکاوی وضعیت شهروندی و گونه­­های شهروندی آن با تاکید بر حقوق و تکالیف شهروندی در بین شهروندان سنندجی به انجام رسیده است. این پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه در مورد 400 نفر از شهروندان سنندجی دربازه سنی 18 تا 54 سال به انجام رسیده است. یافته­ها نشان می­دهد که میانگین وضعیت شهروندی (برخورداری از حقوق شهروندی و عمل به تکالیف شهروندی) در نزد پاسخ­گویان معادل 6/62 درصد بود که بر مبنای یک مقیاس صفر تا 100 متوسط ارزیابی می­شود. در میان گونه های شهروندی نوع غالب فعال (37 درصد) بوده و جهت­گیری شهروندی حقوق محور (15 درصد) در پایین­ترین سطح قرار داشته است. تحلیل رگرسیونی چندمتغیره نشان می­دهد که وضعیت شهروندی به ترتیب شدت رابطه با منابع در دسترس شهروندان، هویت اجتماعی در ابعاد ملی و قومی، سرمایه  اجتماعی و بهره­گیری از وسایل ارتباط جمعی  مربوط است. متغیرهای مذکور در مجموع 4/65 درصد تغییرات شهروندی را تبیین می­­کنند.

واژه های کلیدی: تکالیف و حقوق شهروندی, منابع در دسترس, سرمایه اجتماعی, شهروندی فعال, فضیلت­های­ مدنی