اثر کشت تاخیری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام زمستانه کلزا (Brassica napus L.) در شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل

به منظور ارزیابی اثر کشت تاخیری بر عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و برخی خصوصیات زراعی ارقام زمستانه کلزا تحت شرایط آبیاری و تنش خشکی آخر فصل دو آزمایش جداگانه شامل آبیاری تا پایان فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله نمو خورجین ها تا پایان دوره رشد با دو رقم آزادگرده افشان (طلایه و اکاپی) و دو هیبرید (نپتون و الویس) در سه تاریخ کاشت 15 مهر (تاریخ کاشت بهینه)، 25 مهر و 5 آبان (تاریخ کشت های تاخیری) بصورت آزمایش کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی 95-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس اجرا شد. تاریخ های کاشت بعنوان کرت های اصلی و ارقام بعنوان کرت های فرعی بودند. نتایج بیانگر اثر معنی دار آبیاری و رقم بر کلیه صفات و همچنین اثر معنی دار تاریخ کاشت بر تمام صفات بجز وزن هزار دانه و تعداد دانه در خورجین بود. قطع آبیاری از مرحله نمو خورجین باعث کاهش ارتفاع بوته، روز تا رسیدگی، عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گردید که میزان کاهش عملکرد دانه ناشی از قطع آبیاری در مرحله نمو خورجین و تاخیر در کاشت به ترتیب 9/23 و 4/18 درصد بود. کاهش 2/17 درصدی تعداد دانه در خورجین ناشی از تنش خشکی و 2/16 درصدی تعداد خورجین در گیاه ناشی از تاخیر در کاشت از دیگر عوامل موثر در کاهش عملکرد دانه بودند. نتایج همچنین نشان داد تاثیر منفی قطع آبیاری بر عملکرد دانه و شاخص برداشت بسیار بیشتر از تاخیر در کاشت بود. رقم طلایه (دارای برتری عملکرد دانه در تمام شرایط) به عنوان اولین گزینه انتخابی در شرایط مشابه توصیه می شود.

Keywords:

کلزا , شاخص برداشت , وزن هزار دانه , آزاد گرده افشان