سحر بینش - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران
غلام عباس اکبری - دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران
الیاس سلطانی - استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران
فاطمه امینی - استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

به منظور بررسی واکنش جوانه زنی بذور گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L) به دما و تعیین دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه زنی، آزمایشی به صورت تجزیه ی مرکب در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و شش سطح دمایی (8، 15، 20، 25، 30 و35 درجه ی سانتی گراد) در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. در این تحقیق 22 توده ی ریحان شامل تهران (سبز)، شهرری (سبز)، بیرجند (سبز)، بیرجند (بنفش)، شیراز (سبز)، زابل (سبز)، زاهدان1 (سبز)، زاهدان2 (سبز)، کرمانشاه (سبز)، پیشوا (سبز)، پیشوا (بنفش)، ملایر (سبز)، خاش (سبز)، تنکابن محلی (سبز)، اصفهان 2 (سبز)، اصفهان 2 (بنفش)، اصفهان 3 (سبز)، اصفهان 4 (سبز)، مشهد (سبز)، ناپولتا آمریکایی (سبز)، جینویس ایتالیایی (سبز) و سوئیس (سبز) مورد ارزیابی قرارگرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر دما، ژنوتیپ و اثرات متقابل آن ها بر درصد و سرعت جوانه زنی در سطح 5 درصد معنی دار بود. بازه ی دمای بهینه برای درصد و سرعت جوانه زنی به ترتیب 78/27-10/19و 89/29-32/20 درجه ی سانتی گراد به دست آمد. در اکثر توده ها بالاترین سرعت جوانه زنی در دمای 25 درجه ی سانتی گراد مشاهده شد. بین توده های مورد ارزیابی در این تحقیق، توده اصفهان 3 در همه ی دماها بالاترین سرعت جوانه زنی را به خود اختصاص داد. نتایج آزمایش نشان داد که واکنش درصد و سرعت جوانه زنی به دما به ترتیب با تابع بتا و دوتکه ای توصیف خوبی داشتند و با استفاده از این دو مدل می توان دماهای کاردینال را برای ریحان تعیین کرد.

تابع بتا, تابع دوتکه ای, سرعت جوانه زنی, دماهای کاردینال, مدل