راحله آل طه - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
علی اکبر صفری سنجانی - استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
دوستمراد ظفری - دانشیار، گروه گیاهپزشکی،، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

در بومسازه های پر تنش همزیستی قارچ - ریشه پیامد های خوبی بر رشد گیاه به همراه دارد. هدف از این پژوهش پیامد کاربرد قارچ های اندوفیت دیواره تاریک، در برابر دو قارچ مایکوریز (گلوموس موسه آ و گلوموس اینترارادیسز) و پیریفورموسپورا ایندیکا بر گیاه اسپناج در حالت بی تنش و با تنش (گنجایش زراعی (FC) و 50 درصد FC) بود. این پژوهش در گلخانه دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال 95-1394 انجام شد. پس از مایه زنی گیاه اسپناج و سپری شدن دوره ی رشد رویشی در گلخانه (شش هفته)، گیاهان برداشت شدند و درصد همزیستی با ریشه، وزن تر و خشک، اندازه ی سبزینه و جذب برخی عناصر کم نیاز و پرنیاز بررسی شد. یافته های این پژوهش نشان داد که قارچ های مایه زنی شده به خوبی توانستند با ریشه های گیاه اسپناج همزیستی داشته باشد. بیشترین وزن تر با مایه زنی قارچ مایکوریز موسه آ (20 گرم بر گیاه) و بیشترین وزن خشک (1/4 گرم بر گیاه)، سبزینه (7/2 میلی گرم بر گرم وزن خشک برگ) و نسبت پتاسیم به سدیم (4/8) با مایه زنی قارچ دیواره تاریک کروولاریا به دست آمد، ولی اندازه ی فسفر در گیاهان مایه زنی شده با مایکوریز اینترارادیسز (2/311 میلی گرم فسفر در 100 گرم وزن خشک گیاه) بیشتر از دیگر تیمارها بود. این پژوهش نشان داد که همزیستی قارچ های دیواره تاریک با گیاه اسپناج به اندازه ی همزیستی با مایکوریزا و قارچ پی.ایندیکا سودمند بود.

پتاسیم, سالسولا, قارچ درونزی, ملانین, همزیستی